Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012

Μη Τόποι




Διεθνή Αεροδρόμια, Εμπορικά Κέντρα, Super-Market, Πολυκαταστήματα, Εύπορα Προάστεια, μεγα-χώροι της Οργανωμένης Διασκέδασης.
    Όλα, μη τόποι – προκατασκευασμένες ατμόσφαιρες όπου οι συναντήσεις έχουν τεθεί υπό έλεγχον, οι σκέψεις είναι καθ’ υπαγόρευσιν, τα συναισθήματα υποβάλλονται, οι συμπεριφορές είναι προκαθορισμένες.
    Μη τόποι, όπου η ζωή και οι αλήθειές της δεν τίθενται και αν, κατά παράβασιν, κάτι τέτοιο συμβεί αποτελεί μιά ανωμαλία και σκάνδαλο που πρέπει ευθύς να διορθωθεί. Τόποι όπου ο άνθρωπος είναι απών έχοντας υπαχθεί σε ένα μηχανικό σχέδιο.
    Θα μπορούσα να ακριβολογήσω ακόμα περισσότερο αν έλεγα ότι εκεί ο άνθρωπος γίνεται μονοδιάστατος. 
    Αν οι παραπάνω τόποι είναι κραυγαλέα  παραδείγματα ενός φαινομένου που συνεχώς εξαπλούται, ένα στριπτηζάδικο είναι επίσης ένας μη τόπος όπως και ένα  living room όταν είναι ανοικτή μια τηλεόραση αποκτά κάποια χαρακτηριστικά τους.
   
    Μέσα σ’ ένα οποιοδήποτε απ’ αυτά τα μέρη, μιά συζήτηση για το Μέλλον του Κόσμου ή για τα μυστήρια της ζωής θα έμοιαζε παράταιρη.
   
    Μεγάλο εμπορικό κέντρο βόρεια του κέντρου της Αθήνας, μιάς πόλης που βρίσκεται υπό μετάλλαξιν. Ολόγυρα, νοσοκομειακές «μονάδες» ξενοδοχειακού τύπου, κατάφωτα πάρκινγκ μες την ψιλή βροχή και πέρα τα τόξα που στεφανώνουν το μνήμα της πάλαι ποτέ Ολυμπιακής Ιδέας.
    Παιδιά καθαρά, καλά θρεμμένα πάνε κι έρχονται «ξοδεύοντας» χρόνο και χαρτζηλίκι, προστατευμένα από τους παιδόφιλους. τους εμπόρους ναρκωτικών, τη σκληρότητα των συνομηλίκων τους, την αποπλάνηση από ιδέες που γοητεύουν και το κακό συναπάντημα.
    Μαμάδες διακριτικά αλλά επιμελώς μακιγιαρισμένες μπαινοβγαίνουν σε καταστήματα, διαβαίνοντας φωτοκύτταρα ενώ ηλεκτρικά καμπανάκια ηχούν, ξοδεύοντας μισθούς και μηνιαίες αποδοχές.
    Μπαμπάδες βηματίζουν αργά με τα χέρια απιθωμένα στη λαβή του καροτσιού. Αφήνουν το βλέμμα να πλανηθεί πάνω σε μιά θάλασσα από βιτρίνες, φώτα και κυλιόμενες σκάλες.
    Φτωχοδιάβολοι  μάταια προσπαθούν να ξοδέψουν χρόνο, χρόνο που κουράζει, χρόνο βασανιστικό, χρόνο ανεξάντλητο, αδύνατον να ξοδευτεί. Παντού το πλήθος στροβιλίζεται. Μέσα σε φώτα χιλιάδων watt και μουσική που σκοπό έχει όχι ν΄ ακούγεται αλλά να ενσταλάζεται και να «υποστηρίζει» κινείται μιά ζωντάνια σχεδόν πένθιμη. Παντού υπάλληλοι που καλοσωρίζουν, που εξυπηρετούν, που ευχαριστούν, που ξεπροβοδίζουν, που αποχαιρετούν, άγρυπνα εποπτευόμενοι από κάμερες και διαρκώς αξιολογούμενοι.
     Με κάθε καλοσώρισμα, με κάθε «παρακαλώ πως μπορώ να εξυπηρετήσω?» με κάθε «ευχαριστώ» και κάθε «να’ στε καλά», με κάθε αναγγελία της τιμής, με κάθε τρόπο σου λένε πό-σο μα-λά-κας είσαι!  
     Συναντήσεις διευθυντών πωλήσεων, υπευθύνων ασφαλείας, διευθυντών προσωπικού, σεκιουριτάδων, δημοσιοσχεσιτών, διαφημιστών, συμβούλων επιχειρήσεων, ειδικών «τεχνικής υποστήριξης», ψυχολόγων, ειδικών της διασκέδασης, ειδικών «επικοινωνίας», όπου κανείς δεν αγγίζει κανέναν παρά με μιά φευγαλέα χειραψία που δεν αφήνει κανένα ψυχικό ίχνος στην παλάμη.
    Συσκέψεις και συναντήσεις κάτω από την αδιάκοπη πίεση ενός τυρρανικού χρόνου  που όμως συνεχίζονται μέσα από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και e-mail. Η  «επιστήμη» του μάρκετινγκ σε πλήρη εφαρμογή.
    Κλιματιστικά, μοκέτες, γυαλιστερά δάπεδα, ψευδοροφές, καλυμμένα καλώδια, τουαλέτες που καθαρίζονται ανελλιπώς, ένας κόσμος που εξόρισε τη φτώχεια που δεν πάυει να γρατζουνάει τα τζάμια.
    Και υπάλληλοι που τρέχουν, που σκύβουν, που σπρώχνουν, που τραβούν, που ανασύρουν, που χαμογελούν και ο ιδρώτας τους είναι πάντα κρύος.
    Ένας κόσμος υψηλά στρατιωτικοποιημένος όπου πίσω από την ανεμελιά κρύβεται το κέρδος, ο έλεγχος και η πιο σκληρή δουλειά. 
    Χώροι διαρκώς φυλασσόμενοι-βιντεοσκοπούμενοι, και σε συνεχή μετάπλαση. Η γλώσσα δεν κρύβει το γεγονός – έρευνα αγοράς, διαφυγόντα κέρδη, πλάνο επιχειρήσεων, μονάδες, target group, στόχευση, δείκτης ασφαλείας, στρατηγική, τακτική, πεδίο κ.ο.κ.
    Όμως όλα κυλούν σε μιά ατμόσφαιρα επίπλαστης ευγένειας, η οποία είναι ακριβώς το «μοντέρνο στυλ», που για να εμπεδωθεί χρειάστηκε μιά εκπαίδευση υπαλλήλων η οποία περιελάμβανε  «course χαμόγελου» - αφού το να λες τα ψέμματα με χάρη αποδείχτηκε το πλέον προσοδοφόρο.

    Και πρέπει να είσαι πλήρως ενσωματωμένος και περιχαρακωμένος, για να μπορείς να παραβλέπεις όλα αυτά και να καμώνεσαι τον ικανοποιημένο.
    Όντως αυτό που προκαλεί ερωτήματα είναι, πώς ο άνθρωπος του καιρού μας γίνεται αυτόβουλα επισκέπτης τέτοιων σκηνικών ομαδικής πειθαρχίας και θήραμα τέτοιων πρακτικών και συνεργάζεται στη διατήρηση μιάς κάλπικης ευδαιμονίας. Και δεν είναι μόνο ότι η σύγχρονη κολακεία έκανε, με την βοήθεια των ψυχολόγων, αξιόλογα βήματα αλλά πρέπει να είναι βαθιά η δίψα τού σύγχρονου πληβείου να τού φερθούν σαν να ήταν άρχοντας. Γιατί ο ψυχικός πυρήνας των μη τόπων είναι η επίφαση και η υποκρισία. Καθόλου παράξενο λοιπόν που κυριαρχεί ένας φόβος λεπτός και αδιόρατος σαν τον υπερίτη.

    Και παντού το απλανές βλέμμα και ένα χαμόγελο σχεδόν μορφασμός.

    Κανείς δεν μοιάζει  να πηγαίνει πουθενά, όλοι μοιάζουν να φεύγουν. Σαν κάτι να έχει συντελεστεί. Η κυριαρχία του νεκρού πάνω στο ζωντανό, το οποίο κάθε φορά που προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί σαν ζωντανό υπόκειται στη διάλυση. Ένας κόσμος διαίρεσης. Μιά σύγχρονη εκδοχή του Άδη.
   
    Οι μη τόποι είναι τόποι στοιχειωμένοι. Μόνο και μόνο η Ύβρις της σύλληψης και κατασκευής τους γνέφει προς την καταστροφή να πλησιάσει.
     Η τρομοκρατία στοιχειώνει τα αεροδρόμια. Ο μασκοφορεμένος ληστής, ο ξένος, ο εισβολέας και το φάσμα του όχλου στοιχειώνουν τα προάστια και τα «σύγχρονα σπίτια». Η πυρκαγιά και ο παρανοϊκός  δολοφόνος - που στη φαντασία του δεν  βλέπει  και δεν σκοτώνει ανθρώπους αλλά καταστρέφει ανθρώπινες κούκλες – στοιχειώνουν τους αχανείς χώρους της οργανωμένης διασκέδασης.

    Οι σύγχρονες αγορές, όπως και οι υπόλοιποι μη τόποι, διαρκώς αποκεντρώνονται, για την ακρίβεια εκρήγνυνται προς αέναα διαστελλόμενες περιφέρειες πόλεων-πόλεων που πρέπει διαρκώς να απονεκρώνονται- και συνδέονται μεταξύ τους με νέες αρτηρίες ταχείας κυκλοφορίας. Είναι η δόξα της πολεοδομίας.
    Χώροι τεχνολογικής αυταρέσκειας υποβάλλουν ένα δέος σχεδόν θρησκευτικό και γίνονται ναοί όσο η τεχνολογία και το εμπόρευμα έγιναν θεοί.
    Μιά εικόνα καθαρότητας, μιά ονειροφαντασία του άσπιλου και του αμόλυντου που ενδόμυχα ποθεί την βεβήλωση.
    Μέσα στις ομοιόμορφες, ευδιάθετες μουσικές και τις υπνωτικές αναγγελίες μεγαφώνων κυοφορείται ο εμπρησμός και η λεηλασία.

    Ένας κόσμος που τρέμει και φοβάται την εξαγγελθείσα και διαρκώς αναβαλλόμενη καταστροφή και ταυτόχρονα ονειρεύεται και εύχεται κρυφά το χαμό και το τέλος του.


                                                                                                
                                                                                                  Β.Η.

Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2012

Φτώχεια και πλούτος


Η αντίθεση πού χωρίζει αυτές τις δύο λέξεις ,είναι μια αντίθεση πού χωρίζει την κοινωνία  των ανθρώπων  ριζικά  σε όλο το εύρος της . Με πλαίσιο αυτή την αντίθεση, σε όλο το  βάθος της ιστορίας, αναπτύχθηκαν  θεωρίες ,επαναστάσεις ,νευρώσεις, απογοητεύσεις, επιτυχίες ,καταπίεση ,υπεροψία ,πίκρα και απόλαυση. Η φτώχεια και ο πλούτος  ορίζουν την βάση του κοινωνικού προβλήματος ,ενός προβλήματος πού η κοινωνία ενώ το γνωρίζει , αδυνατεί να το επιλύσει.

Είναι αλήθεια ,αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς ,ότι  ζούμε μέσα σε ένα κόσμο πού οποιοδήποτε σοβαρό πρόβλημα έχει τεθεί, εν τέλει δεν μπορεί να λυθεί. Αναδεικνύουμε  λίστες αντιθέτων  ,πού παραμένουν  μέσα στη ιστορία άλυτες και προχωράμε  δίχως  να επιλύουμε τίποτα. Μάλλον το ίδιο κάνουμε και με τους εαυτούς μας, έτσι η κοινωνική διαδικασία είναι απλώς συνέχεια μιας προσωπικής  ανεπάρκειας να δώσουμε λύση σε προσωπικά αλλά και κοινωνικά προβλήματα.

Αν η άποψη σας φαίνεται λίγο υπερβολική, είναι γιατί έχουμε εθιστεί  στο να αποκρύπτουμε τα σοβαρά  και να προχωράμε με την λανθασμένη πίστη ότι θα βρεθεί κάποιος πού θα τα λύσει,λυτρώνοντας μας από τον κόπο πού αυτά απαιτούν για να λυθούν.

Το ότι υπάρχουν φτωχοί και πλούσιοι μάς κληροδοτήθηκε  από την στιγμή πού γεννηθήκαμε . Το βρήκαμε μπροστά μας  σαν δεδομένο της  κοινωνίας . Όταν ρωτάγαμε τους γονείς μας  για το θέμα παίρναμε απαντήσεις κλισέ ,πού σκοπό είχαν να κρύψουν το πρόβλημα ,επειδή και αυτοί έτσι το βρήκαν και ποτέ δεν  έλυσαν το αίνιγμα. Μεγαλώνοντας,  αυτό πού κάναμε ήταν να το συντηρήσουμε  σαν  κατάσταση ,είτε όντας πλούσιοι απολαμβάνοντας τα πλεονεκτήματα του πλούτου μας, είτε ως φτωχοί ,με γκρίνια και μιζέρια για όσα η ζωή δεν μας  απέδωσε. Όσοι από μας ήταν περισσότερο «ευαίσθητοι» φρόντισαν να προσεγγίσουν  θεωρίες πού θα λύτρωναν δήθεν τους ανθρώπους  από την φτώχεια αποκαθιστώντας μια άλλη τάξη  μέσα στη κοινωνία, σπάζοντας τα μούτρα τους  μπροστά σε μια γενικότερη απάθεια  πού αντιμετώπιζε το πρόβλημα ως αναγκαίο κακό.

Το πρόβλημα της φτώχειας και του πλούτου είναι ομολογουμένως  σύνθετο και γίνεται ακόμα πιο σύνθετο από την θέση που το κοιτάς. Η ευαισθησία και η αναισθησία  το προσεγγίζουν, αλλά δεν το επιλύουν . Αντιθέτως ,μπορεί ,σε τελευταία ανάλυση, να το συσκοτίζουν . Επίσης η προπαγάνδα της κάθε πλευράς εντείνει την ένταση  και αποκλείει την λύση.

Όταν το ζήτημα τραβιέται στα άκρα, η κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση εμφύλιας σύρραξης. Όσοι υπέφεραν μέσα στη φτώχεια, μισούν  εκείνους πού καθησυχάσθηκαν μέσα στις απολαβές  του πλούτου τους . Ενδιάμεσα βρίσκεται η Εξουσία πού συνηθέστερα ,για να μη πούμε πάντα ,εξυπηρετεί τα συμφέροντα του πλούτου ,μια πού πλούτος σημαίνει την δύναμη να επιβάλλεις τη άποψη σου σαν την άποψη πού δεν επιδέχεται αντίρρηση.

Η  κρίση πού περνάμε σήμερα στην Ελλάδα ,στην Ευρώπη και στην κοινωνία του πλανήτη εν γένει ,δεν είναι παρά  η διόγκωση  της αντίθεσης ανάμεσα στη φτώχεια και στο πλούτο. Όταν η ψαλίδα μεγαλώνει ,η κοινωνία  βρίσκεται σε βρασμό. Αντιμετωπίζει ξανά ότι έχει αφήσει  άλυτο ,αδιευκρίνιστο και ασαφές.

Ότι νοείται ως πλούτος δεν είναι παρά μια απίστευτη συσσώρευση δραστηριότητας πού έχει σαν μέσο το χρήμα. Το χρήμα δεν είναι ο στόχος αυτής της δραστηριότητας . Ο στόχος είναι η δύναμη και η αυτοτέλεια πού απορρέει από την δύναμη. Ο στόχος είναι να μπορείς να ελέγχεις όσους περισσότερους μπορείς, με σκοπό να τους κάνεις  να δουλεύουν για την μονοδιάστατη δραστηριότητα πού υπηρετεί ο πλούτος. Για τον πλούσιο ο κόσμος δεν  έχει την ποικιλία και τα χρώματα πού αντικειμενικά έχει. Σκοπός του πλούσιου είναι να μπορέσει να υποτάξει  την ποικιλία στη δραστηριότητα του, δραστηριότητα πού μπορεί να του αποφέρει δύναμη, δύναμη που στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει για να πείσει και εν τέλει να επιβάλλει  ότι είναι η μοναδική δραστηριότητα για την οποία θα άξιζε κανείς να ζει.

Όποιος δεν θα επιλέξει την συγκεκριμένη δραστηριότητα αναγκαστικά θα περιπέσει στη φτώχεια.  Οτιδήποτε δεν είναι συνδεδεμένο με την συγκεκριμένη δραστηριότητα  αλλά και με τα μέσα και τους τρόπους πού την πραγματώνουν οδηγεί σε φτώχεια. Μάλιστα όταν σχεδόν όλες οι πλευρές της ζωής είναι μέρος της, τότε το πρόβλημα γίνεται ασφυκτικό. Αλλά η φτώχεια δεν εξαντλείται μόνο  στη στέρηση των αγαθών και της δύναμης . Επεκτείνεται στο να αντιλαμβάνεται ο φτωχός  την ίδια την ζωή , σαν να είναι μόνο η δραστηριότητα του πλούσιου .Αυτή είναι η τελική νίκη του πλούτου πάνω στη φτώχεια . Όταν η ιδέα του πλούτου για το πώς είναι ο κόσμος ,να είναι και ιδέα του φτωχού .

Όσο ο φτωχός εξακολουθεί να ψήνεται ότι ο πλούτος  είναι  αυτό πού πρέπει να επιτύχει ,θα διαλέγει όπλα και μέσα πού δεν είναι δικά του, αλλά όποιου θέλει να τον έχει δούλο.

Η δραστηριότητα πού θα βγάλει την κοινωνία από την κρίση δεν είναι αυτή της Ανάπτυξης . Η Ανάπτυξη είναι ακόμα ένα φόρεμα ,για να παρουσιάζει ο πλούτος  την δραστηριότητα του μέσα στη κοινωνία, ψήνοντας την να ακολουθήσει το σχέδιο του.
  • Η ζωή δεν είναι επιδίωξη δύναμης έναντι των άλλων ,η ζωή είναι ένα θαύμα πού η ποικιλία του και οι επεκτάσεις του ξεπερνούν τα στενά όρια των πλαστών αντιθέσεων που κάποιοι δήθεν έξυπνοι προσπαθούν να επιβάλλουν σε όλους μας !!!

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

35 Χρόνια χαμένα



                                                          
                              Ο Νοέμβρης ανήκει σε όλους
                              Ο Δεκέμβρης σε κανένα!
                          
                  
                          

    Στην Ελλάδα η κοινωνική και υπαρξιακή κρίση ξέσπασε πριν από την οικονομική.


                        Νοέμβρης του ’73 – Δεκέμβρης του ‘08
              Ανάμεσα στις δύο εξεγέρσεις 35 χρόνια. Μιά γεμάτη γενιά.
    Χρόνια ευτυχίας για το λαό – Χρόνια χαμένα για τους φίλους της ελευθερίας.
  
    Χαμένα και για την κοινωνική δικαιοσύνη, συνθήκη απαραίτητη για την αξιοπρέπεια. Μπορεί να ειπωθεί κι αλλιώς: ο λαός απέλαυσε  δικαιώματα αλλά δεν έζησε την ελευθερία. Γνώρισε παροχές αλλά όχι την δικαιοσύνη. Αποκλείστηκε έτσι από την αξιοπρέπεια.

                               

                            
    Ο Δεκέμβρης ήταν μιά υπόθεση τριάντα χιλιάδων ανθρώπων. Ξαναχάθηκαν μέσα στη μάζα όπως εμφανίστηκαν. Ο υπόλοιπος πληθυσμός παρακολούθησε τα γεγονότα, κανονικά και από απόσταση, με αμηχανία και ανάμικτα  συναισθήματα. Θα μπορούσε να είναι ένα θεατρικό γεγονός.
   Δεν του έλλειψε ούτε η φαντασμαγορία ούτε η φωτογένεια των φευγαλέων πρωταγωνιστών του. Δεν ήταν όμως θεατρικό γεγονός αλλά μιά από τις απότομες στροφές της Ιστορίας που έκανε τους δρόμους θέατρο.

    Μεμιάς έγινε αντιληπτό, και με τρόπο που δεν σήκωνε αμφισβητήσεις, ότι η κοινωνία και η ζωή η ίδια ήταν θεμελιωμένη πάνω σε ρήγμα. Αυτό ακριβώς ξεχάστηκε με επιμέλεια.


    Ο Νοέμβρης μίλησε με χίλια στόματα και χίλιες γλώσσες. Ο Δεκέμβρης ήταν σιωπηλός. Και βιαστικά σκεπάστηκε με σιωπή.
    

                                              
                                              
                                  Υπάρχουν καιροί που οι άδικοι χαίρονται.
                        Και οι τίμιοι άνθρωποι πρέπει να κρύβουν το πρόσωπό τους

                       Υπάρχουν καιροί τόσο παράλογοι που τα λόγια περισσεύουν.
                    Σε τέτοιους καιρούς έκρυψα το πρόσωπό μου και πέρασα στη σιωπή.


                                       Μες τους άσχημους δρόμους
                                   Την πιο σκοτεινή στιγμή του χειμώνα
                                 Μες το τοπίο που κληρονομήσανε από σας
                                                    Βακχεία!
                             
                                    Αλλά οι καιροί ήταν ενάντιοι στη ζωή.
                             Αυτός ο κόσμος υπήρχε μόνο εξολοθρεύοντάς την.
                                 Και ποιος μπορεί να πει πια τι είναι η ζωή?


 
                             Σήμερα τέσσερα χρόνια μετά, οι φίλοι της ελευθερίας
                              πόσο έχουν ορίσει το περιεχόμενο της ελευθερίας?

                             Και οι φίλοι μιας νέας τάξης πραγμάτων
                             πόσο έχουν ορίσει αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων?

                             Αλλά μήπως κι εδώ δεν επικρατεί το φαινόμενο
                             της σύγχρονης αταραξίας?
                             Ποιος αντέχει να υπερβεί τον εαυτό του?   
                             Mήπως κι εδώ δεν επικρατεί η ψευδαίσθηση ότι  
                             υπάρχει περιθώριο χρόνου?  

    Αν ο Νοέμβρης ορίζει το πραγματικό τέλος της Δικτατορίας, ο Δεκέμβρης είναι το όριο της Μεταπολίτευσης. Μιάς Μεταπολίτευσης που εξακολουθεί να ζει πέρα από την ληξιαρχική πράξη θανάτου της. Να γιατί η χώρα είναι σε κατάσταση νεκροφάνειας.

    Αν η επί ένα χρόνο παράταση της Δικτατορίας οδήγησε σε καταστροφή στην Κύπρο, η παράταση της Μεταπολίτευσης οδηγεί στο σημερινό αδιέξοδo - και ύστερα σε κάτι χειρότερο.                                                                 


                                                                                              Β. Η

 

Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012

Ελάτε να ... ξυπνήσουμε!!!


Κατά βάση υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι:

Αυτοί που θέλουν  ο Κόσμος  να παραμείνει παγωμένος  και υποταγμένος μέσα στις ήδη υπάρχουσες και διαμορφωμένες  συνθήκες του, να διατηρήσει τις συνήθειες του, τις αδυναμίες του και τα πλεονεκτήματα του. Επιζητούν να καταστήσουν την μορφή της κοινωνίας αιώνια εγκλωβισμένη  μέσα σε ένα τοπίο σύμβασης με την  υπάρχουσα ροή και δομή της . Αυτοί που συνεχώς ρεαλιστικοποιούν  την υπάρχουσα πραγματικότητα  ερμηνεύοντας την ως απόλυτα αναπόφευκτη και συμπαγή.

Είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά και εχθρικά την οποιαδήποτε αλλαγή .

Λέγονται Συντηρητικοί.

Μετά  είναι  η άλλη κατηγορία. Αυτοί που βλέπουν τον Κόσμο ζεστό και ρευστό, με ανάγκη για αλλαγή, εχθρικοί και προβληματικοί με την πραγματικότητα, αντισυμβατικοί, πολλές φορές ονειροπαρμένοι και αναποτελεσματικοί, που ασφυκτιούν  με όσα διαδραματίζονται  μέσα στις συμβάσεις μιας κοινωνίας  αλλά και της προσωπικής τους ζωής και που προσπαθούν να αλλάξουν την κοινωνία  ευελπιστώντας να αλλάξουν και οι ίδιοι μέσα από αυτήν την αλλαγή.

Λέγονται Επαναστάτες.

Στο  περιθώριο αυτών των δύο κεντρικών ομάδων υπάρχει και μια τρίτη ομάδα, που αποτελεί μειονότητα.  Για αυτήν, ο Κόσμος  δεν πρέπει αναγκαστικά ούτε να παραμείνει ίδιος, αλλά ούτε και να αλλάξει διασαλεύοντας  την Τάξη που δεν μπορεί να αντικαταστήσει. Αυτή η ομάδα έχει δώσει  τεράστια έμφαση στη εμβάθυνση  και εκ βάθρων αναδόμηση της εσώτερης δομής  της ανθρώπινης φύσης  μέσα από την κατανόηση του Θεϊκού Σχεδίου.

Λέγονται Μοναχοί.

Συνήθως η μάχη αυτού του Κόσμου  δίνεται ανάμεσα στις δύο πρώτες ομάδες,  αν και σαφώς οι Συντηρητικοί  είναι αυτοί που διοικούν και ορίζουν τα πεπραγμένα .

Γιατί λέγονται όλα αυτά ; Είναι μάλλον ήδη γνωστά  και δεδομένα, αν και με διαφορετική ορολογία τις περισσότερες φορές και με λεπτομέρειες  που μάλλον συσκοτίζουν παρά ξεκαθαρίζουν τα πράγματα.

Αυτό που αξίζει να ειπωθεί,  είναι πως ό,τι είναι ρευστό, ζεστό και υπέρ της αλλαγής, για διάφορες αιτίες συνθηκολογεί και παγώνει, συνθηκολογώντας εν τέλει με την κυρίαρχη και διοικούσα ομάδα. Εξακολουθεί να  έχει μια ροπή προς το διαφορετικό, αλλά ως ανάμνηση, παρ΄όλο που μέσα στη κοινωνία εξακολουθεί να θέλει να εμφανίζεται ως ανατρεπτικό.
Έτσι η μάχη μέσα στη κοινωνία συνεχώς γέρνει προς όφελος  των Συντηρητικών, δίχως ποτέ να σβήσει το όραμα της ανατροπής, γιατί ενώ όλα φαίνονται παγωμένα, κάποιοι έρχονται να λιώσουν τους πάγους  της σύμβασης  αναπτερώνοντας όνειρα και ελπίδες, προοπτικές  και ιδέες, που ενώ η κυρίαρχη ομάδα θέλει να τις εξορίσει στο χώρο του Φανταστικού και του Ανεφάρμοστου, αυτές αποκτούν υπόσταση μέσα στη κοινωνία και θυμίζουν στους ανθρώπους αυτό που ώφειλαν να είναι και να ζουν.

Σίγουρα  δεν ζούμε σε μια τέτοια εποχή αναπτέρωσης και θερμότητας  αλλά μάλλον σε μια εποχή πού διεκδικεί το προνόμιο να τα κάνει όλα  κρύα και σκοτεινά. Σε αυτό συμβάλουν, με διόλου ευκαταφρόνητες προσπάθειες, διάφορα κομμάτια μιας κατά το παρελθόν  ζεστής και μερικές φορές αξιόλογης  δράσης: αριστερά κόμματα, συνδικαλιστικές  οργανώσεις , γκρουπούσκουλα που αναμασάνε κάτι το οποίο ότσν το πρωτοείπαν ήταν σωστό αλλά τώρα είναι παλιό και κρύο, αναρχικοί  πού βρέθηκαν στο αδιέξοδο και έπεσαν στο μηδενισμό, και όλοι εμείς ο «απλός και τιμημένος λαός», τρομάρα μας , που όταν ανοίγουμε το στόμα, χάφτουμε μύγες παχιές και χορταστικές, εξαργυρώνοντας έτσι την νωθρότητα μας .

Οφείλει πλέον να γίνει αντιληπτό, ότι η Συντήρηση έχει σήμερα την απόλυτη διάθεση, τα όπλα και βρίσκει πρόσφορο έδαφος από όλους μας για να κατεβάσει την θερμοκρασία  της κοινωνίας, τροποποιώντας σταδιακά και με μέθοδο τον Κόσμο σε ένα απέραντο παγόβουνο που θα κατοικείται από δούλους, οι οποίοι θα νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι.

Οφείλουμε να ξυπνήσουμε!!! Αρκετά με τον ύπνο και τα άλλοθι, αρκετά με την  προσμονή του σκοτεινού εκδικητή  που θα μας λυτρώσει, αρκετά με τους σωτήρες της τσέπης ,αρκετά με όλα αυτά που απλώς μας κλέβουν μια ζωή την οποία δικαιούμαστε να ζήσουμε ως άνθρωποι και όχι ως μαριονέτες  μιας νοοτροπίας που δεν έχει ιερό και όσιο.

Η κοινωνία οφείλει να ζεσταθεί -άλλωστε έρχεται κρύος χειμώνας-  και για να ζεσταθεί, πρέπει ο καθένας από μας να ζεστάνει  την εσωτερική του θερμάστρα, ρίχνοντας τα ξύλα που αυτή χρειάζεται.

  • Καμιά συνθηκολόγηση  με  τον εθισμό στην ιδέα ότι είναι «αναπόφευκτο», λέει, να υπάρχουν άστεγοι,  επειδή τάχα δεν τα βόλεψαν σωστά στη ζωή τους και έφτασαν σε αυτή την θέση.
  • Φανέρωση της έκτασης του φαινομένου των αυτοκτονιών, των ασθενειών και των θανάτων που είναι άμεση συνέπεια της Κρίσης.
  • 'Οχι στο κρύψιμο των ανθρώπων  που αυτή την στιγμή πού μιλάμε, υποφέρουν από έλλειψη των στοιχειωδών πραγμάτων στη ζωή τους, όπως η τροφή και η θέρμανση, των παιδιών που ζουν σε περιβάλλον ανασφάλειας και κατάθλιψης μέσα στα σπίτια τους.
  • Κανένα έλεος για τα ψέματα  του κόμματος της Συντήρησης .

Σίγουρα  όλα αυτά δεν είναι αρκετά, ίσως και να μην είναι τίποτα εν τέλει.

Μάλλον το πιο σημαντικό είναι να είμαστε σταθεροί  στη θέση. ότι θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν και αναγκαίο για να μην περάσει  η αθλιότητα που έχουν εξαπολύσει μέσα στη κοινωνία.

Σκεφτείτε: κινδυνεύουμε να ξυπνήσουμε σε ένα κόσμο στον οποίο δεν θα ήθελε κανείς μας να ζήσει!!!
Τότε δεν θα υπάρχει άλλοθι για να δικαιολογήσει το ότι επιτρέψαμε να υπάρξει.

Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012

Η επιστήμη των δηλητηρίων

(Με την ευκαιρία της μηντιακής ανακούφισης για την επίτευξη του απολύτως αναμενόμενου και τη συνεχιζόμενη μετατροπή μας σε ειδική οικονομική ζώνη.)

«[…] Ο πολιτισμός μας, είναι γνωστό αυτό, οφείλει πολλές υπηρεσίες στο διάβολο. […] Ας ρίξουμε λοιπόν τώρα το φως της έρευνάς μας σε μορφές, όπως ο Γουίλιαμ Ράντολφ Χήρστ, που επινόησε τον σύγχρονο Τύπο, και ο Γκαίμπελς με τον Χίτλερ, που τον χρησιμοποίησαν μεταξύ πολλών άλλών μέσων για να ρίξουν τον κόσμο στη φωτιά και το αίμα.

[…] Σε ό,τι αφορά τον Χηρστ αρκεί να θυμίσουμε, ότι με αυτόν αρχίζει ο Τύπος να επεμβαίνει αποφασιστικά στην Ιστορία, προκειμένου να την κατευθύνει προς προσχεδιασμένους σκοπούς. Χάρη σε μια δαιμόνια ενορχηστρωμένη καμπάνια, ο Χηρστ [παρέα με τον Τζόζεφ Πούλιτζερ, σ.τ. HS] συνέβαλε δραστικά στο ξέσπασμα του Ισπανοαμερικανικού πολέμου το 1898 για τον έλεγχο της Κούβας. Τα πιο ασήμαντα γεγονότα διογκώθηκαν στο έπακρο και χρησιμοποιήθηκαν κάθε λογής προβοκάτσιες προκειμένου να συναινέσει η κοινή γνώμη και, μέσω αυτής, να σπρωχτεί η κυβέρνηση σε αυτό τον πόλεμο, υπακούοντας στο απόφθεγμα του Χηρστ,που έλεγε «Μην περιμένετε τα πράγματα να αλλάξουν∙ αλλάξτε τα εσείς!».

Έχει μάλλον υποτιμηθεί η εκπληκτική επιρροή και η επιτυχία αυτής της συνταγής του Χηρστ στη δημοσιογραφία:μετασχηματισμός του Τύπου από όργανο πληροφόρησης σε εργαλείο συγκινησιακού αναβρασμού∙ προτεραιότητα στην πρόκληση εντυπώσεων και στην αναμόχλευση των ακατέργαστων ενστίκτων έναντι της λογικής προσέγγισης∙ και ανατροπή των παραδόσεων της τυπογραφίας με την εισαγωγή γιγάντιων πρωτοσέλιδων και εικόνων βίας. Σήμερα κανείς δεν αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητα αυτής της μεθόδου, στην οποία στηρίζονται τόσο όλες οι εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας όσο και η εφημερίδα του κομμουνιστικού κόμματος.

Σε ό,τι αφορά τον Χίτλερ και τον Γκαίμπελς, αυτό που εντυπωσιάζει είναι το πόσο φτωχή είναι η θεωρία τους σε σύγκριση με τη γνώση που έχουν για τα συναισθήματα του κυρ-Μήτσου και της κυρά-Κατίνας. Είναι άλλωστε γνωστή η φράση του Χίτλερ:

“Στη μεγάλη του πλειοψηφία, ο λαός έχει διαθέσεις και νοοτροπίες γυναίκας σε τέτοιο μάλιστα βαθμό, που οι γνώμες και οι πράξεις του καθορίζονται πολύ περισσότερο από τις εντυπώσεις παρά από τη σκέψη. […] Κάθε προπαγάνδα πρέπει να οργανώνεται με βάση τον πιο στενόμυαλο και αργόστροφο από εκείνους στους οποίους απευθύνεται. Γι’αυτό και το νοητικό επίπεδο της προπαγάνδας πρέπει να είναι τόσο πιο χαμηλό όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός της ανθρώπινης μάζας, την οποία θέλει να πείσει”.

Ο Χίτλερ ήταν ο πρώτος που επισήμανε ότι, από όλες τις ώρες της ημέρας, οι βραδυνές είναι οι καταλληλότερες για να αιχμαλωτίσει κανείς τη βούληση των ανθρώπων. Αυτός ήταν επίσης ο πρώτος που τοποθέτησε μπροστά του, κατά την ομιλία του στη Νυρεμβέργη[ενώπιον της χιτλερικής νεολαίας το Σεπτέμβριο του 1935], ένα ειδικό ροοστάτη με τον οποίο ανεβοκατέβαζε την ένταση του φωτισμού για να μαγνητίζει τα πλήθη των ακροατών του.

Όσο για τον Γκαίμπελς, έναν άνθρωπο που δεν ενδιαφερόταν για κανενός είδους θεωρητική καλλιέργεια αλλά μελετούσε εξονυχιστικά όλες τις μικρολεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, ας μην ξεχνάμε ότι αποδείχτηκε εκπληκτικά επινοητικός, κυριολεκτικά δαιμόνιος, σε αυτό το επίπεδο. Σκέφτηκε ακόμα και ότι ο ακροατής του ραδιοφώνου μπορεί να μην είναι στο ίδιο δωμάτιο με το ράδιο την ώρα της εκπομπής − π.χ. μια νοικοκυρά να μαγειρεύει στην κουζίνα ενώ το ραδιόφωνο παίζει μόνο του στο σαλόνι −, με αποτέλεσμα να ξεγλυστράει κάμποσο από την προπαγάνδα. Γι’ αυτό το λόγο άρχισε να βάζει τις διαδεδομένες πλέον στερεοτυπικές προειδοποιήσεις λίγο πριν ξεκινήσουν οι εκπομπές του, ούτως ώστε ο ακροατής να έχει το χρόνο ν’ αφήσει αυτό που κάνει και να καθήσει μπροστά στο ραδιόφωνο. Και βέβαια, εκτός από τις μυριάδες παρόμοιες προπαγανδιστικές τεχνικές που επινόησε, είχε πλήρη επίγνωση ότι η αξία της αλήθειας είναι πάρα πολύ σχετική − γι’ αυτό και υιοθέτησε το οργανωμένο ψέμμα ως το ισχυρότερο μέσον δράσης πάνω στις συνειδήσεις των ανθρώπων.

[…] Έτσι, την εποχή που το ναζιστικό κόμμα αγωνιζόταν ακόμα για την κατάκτηση της εξουσίας, ο Γκαίμπελς δεν δίσταζε να υπόσχεται, από τις σελίδες της ίδιας εφημερίδας, στους μεν ιδιοκτήτες ακινήτων ότι οι ναζιστές θ’ αυξήσουν τα ενοίκια, στους δε ενοικιαστές ότι θα τα μειώσουν. Η εξόφθαλμη αντίφαση δεν είχε γι’ αυτόν καμιά σημασία,διότι γνώριζε ότι ο καθένας διαβάζει μόνο αυτό που τον ενδιαφέρει, ότι ακούει μόνον ό,τι τον συμφέρει και ότι πιστεύει μόνον ό,τι τού υπόσχεται ένα άμεσο κέρδος.

[…] Εννοείται ότι και οι κομμουνιστές γνωρίζουν άριστα τα της προπαγάνδας και η μέθοδός τους είναι σε αρκετά σημεία ανώτερη από των ναζιστών. […] Παρ’ όλα αυτά δυσχεραίνονται τρομακτικά από το γεγονός, ότι είναι υποχρεωμένοι να προπαγανδίζουν μια πολύπλοκη και υπερβολικά πυκνή θεωρία. Έτσι πασχίζουν να πείσουν με αφετηρία μια αφηρημένη ανάλυση των κοινωνικών συνθηκών και απευθυνόμενοι κατά πρώτο λόγο στη λογική των ακροατών τους και στη διάθεσή τους να καθήσουν, να συγκεντρωθούν, να μελετήσουν και να σκεφτούν τα πράγματα. Την ίδια όμως στιγμή απευθύνονται κατά κύριο λόγο στους απόκληρους της κοινωνίας, δηλαδή σε ανθρώπους που δεν έχουν τις δυνατότητες και τα φόντα για κάτι τέτοιο. Το αποτέλεσμα είναι ότι, για να πετύχει η δική τους προπαγάνδα και να πιάσει τόπο στο κοινό στο οποίο απευθύνεται, υποχρεώνεται να ξεπέσει στην υπεραπλούστευση και τελικά να βάλει την τυφλή δογματική πίστη στη θέση του στοχασμού.

[…] Στο απέναντι άκρο, οι φασίστες, που περιφρονούν κάθε θεωρητική ανάλυση και κάθε λογική επιχειρηματολογία μιας και δεν εξυπηρετούν τους στενά πρακτικίστικους σκοπούς τους, βρίσκουν μεγάλη απήχηση στα πιο ευπειθή τμήματα της λαϊκής μάζας, παίζουν με την άγνοια και την ημιμάθειά τους, και καλλιεργούν και κολακεύουν τα ταπεινότερα ένστικτά τους. Καθώς οι ναζιστές στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στη δεδομένη στιγμή, στο επίκαιρο, δηλαδή σε μια πραγματικότητα περισσότερο άμεση από την ιστορικότητα, είναι αναπόφευκτο να πετυχαίνουν εκεί που οι κομμουνιστές καταφεύγουν σε μια ξύλινη δασκαλίστικη γλώσσα.

[…] Η εποχή του προσηλυτισμού στο όνομα μιας συγκροτημένης θεωρίας μοιάζει πλέον εντελώς ξεπερασμένη και ο λόγος είναι, πως δεν μπορεί να ανταγωνιστεί αποτελεσματικά τα μεγάλα μέσα μαζικής αποχαύνωσης,αυτής της τεράστιας και ακούραστης μηχανής στην υπηρεσία του Κεφαλαίου.

[…] Παρ’ όλα αυτά, ας προσέξουμε ότι η σύγχρονη τεράστια συγκέντρωση των οικονομικών δυνάμεων απολήγει σε μια ανάλογη υπερσυγκέντρωση της κεντρικής εξουσίας στο πολιτικό επίπεδο. Από εδώ προκύπτει η κρισιμότητα που παίρνουν τα ζητήματα διαδοχής κάποιου ηγέτη, η σκληρότητα των συγκρούσεων στο παρασκήνιο και η απίστευτη ευαισθησία της Γουώλ Στρητ απέναντι στην παραμικρότερη γαστραλγία του Αμερικανού προέδρου.

[…] Ας θυμηθούμε λοιπόν, ότι ο γερμανικός στρατός δεν θα μπλεκόταν στην ολέθρια περιπέτεια της εισβολής στην ΕΣΣΔ αν δεν επέμενε ο Χίτλερ, δηλαδή αν δεν είχε αποκτήσει τόσο απίστευτο βάρος η προσωπικότητα του ηγέτη −ο οποίος μάλιστα δεν έκανε βήμα χωρίς να συμβουλεύεται τον αστρολόγο του−, ώστε να αποφασίζει παραβλέποντας ακόμα και αυτά που τον συμβούλευε το επιτελείο του.[…]»


Μαρσέλ Μαριέν, Η επιστήμη των δηλητηρίων,
κεφ. 5 από το Α΄ μέρος του μανιφέστου του
«Θεωρία της παγκόσμιας και άμεσης επανάστασης»,
περιοδικό Les Lèvres Nues, Σεπτέμβριος 1958

Σημ. του HS. O Marcel Mariën (1920-1993) ήταν Βέλγος σουρεαλιστής ποιητής,δοκιμιογράφος, φωτογράφος, κινηματογραφιστής και κατασκευαστής αντικειμένων.Δεν διέπρεψε μόνον ως καλλιτέχνης αλλά υπήρξε άριστος ναυτικός, εκδότης,βιβλιοπώλης και καταπληκτικός φαρσέρ. Το 1954 έφτιαξε το περιοδικό Les Lèvres Nues, που μεταξύ πολλών άλλων φιλοξένησε και άρθρα των νεαρών λετριστών Μισέλ Μπερνστάιν και Γκυ Ντεμπόρ.

Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012

Ο θρήνος του απαιτητικού ανθρώπου

(Μνήμη Δημητρίου Χριστούλα)



Στη θέση της νύχτας

Ζητούσε τον ήλιο
Φώναζε να του φέρουν τον ήλιο
Στη μέση καταμεσής
Της νύχτας (που ακούστηκε)



Τον ήλιο (φώναζε)
Τον ήλιο (απαιτούσε)
Τον ήλιο! Τον ήλιο!



Του λέγανε: Τι να τον κάνεις;
Απαντούσε: Το φως
Θέλω να γίνει φως
Στη σκοτεινή αυτή υπόθεση.



Μα ποια υπόθεση; του λέγανε
Απαντούσε: Στην παλιοϋπόθεση
Την παλιοϋπόθεση της ζωής μου
Θέλω να φωτιστεί εντελώς
Η βρόμικη αυτή υπόθεση.



Του λέγανε: Η ζωή σας;
Δυστυχισμένε δεν έχετε ζωή!
Δεν είχατε ζωή ποτέ σας,
Είχατε τη ζωή των άλλων.



Να μιλάτε γι' αυτό το πράμα
Σαν να ’τανε δικό σας
Πόση μα πόση ματαιοδοξία
Σας συμβουλεύω να μην πολυμιλάτε
Αλλιώς θα σας συλλάβουν!



Έλεγε: Αλλάξτε τη συζήτηση
Σας ζήτησα τον ήλιο
Και μου μιλάτε γι’ αστυνομία
Του απαντούσανε: Εσείς, εσείς
Το θελήσατε ζητώντας τον ήλιο
Μες στη μέση της νύχτας
Αύριο θα ζητάτε
Τα σκοτάδια το μεσημεράκι!



Γιατί όχι; απαντούσε
Δεν καταλαβαίνω τις ώρες
Δεν ξέρω να υπολογίζω
Δεν μπορώ να συνηθίζω



Το μόνο που ξέρω τώρα
Είναι πως κάνει νύχτα σαν μελάνι
Και στην μελανιασμένη αυτή νύχτα
Α-π-ο-ζ-η-τ-ά-ω   τ-ο-ν   ή-λ-ι-ο!



Παρ’ όλες τις προσπάθειες μας
Δεν μπορέσαμε να του δώσουμε
Την παραμικρότερη σπίθα
Του ηλιακού φωτός
Στη μέση της μαύρης νύχτας
Που τον σκέπαζε ολόκληρο.



Κι αυτός για να μην ενδώσει
Με τα μάτια ορθάνοιχτα
Πάνω σ' ένα τελείως άλλο φως
Ξεψυχησε.



                          Ζαν Ταρντιέ
          (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ)



(Ζαν Ταρντιέ: Γεννήθηκε το 1903 στο Σαιν-Ζερμαίν ντε Ζου
και πέθανε το 1995 στο Παρίσι).



                        Για την επιλογή: Β.Η.

Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2012

Ο φόβος της Ελευθερίας


    Αν οι ιστορικοί του μέλλοντος πρόκειται να φτάσουν σε μιά πληρέστερη εξήγηση του τι συνέβη στις μέρες μας, μέρες σκυθρωπές και αποφράδες, που έρχονται να κλείσουν τη μεγάλη εποχή που άνοιξε με τις τυμπανοκρουσίες της Γαλλικής Επανάστασης, νομίζω πως, δίχως να αγνοήσουν ούτε τον πνευματικό, ούτε τον οικονομικό παράγοντα, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους ένα διαφαινόμενο κίνητρο λιγότερο συνειδητό και λιγότερο βολικά ορθολογικό. Αυτό είναι ο φόβος της Ελευθερίας.

    Ας οριστεί δε σαν φόβος της ελευθερίας η ασυνείδητη φυγή από το μέγα βάρος της ατομικής ευθύνης που μιά ανοιχτή κοινωνία επιβάλλει στα μέλη της.(1)

    Mιά τέτοια υποχώρηση δεν συντελείται γρήγορα ή ομοιόμορφα. Ούτε είναι ανώδυνη για τα άτομα. Η άρνηση της ευθύνης σε κάθε σφαίρα συνεπάγεται πάντοτε μιά οφειλή που πρέπει να πληρωθεί συνήθως με τη μορφή της νεύρωσης. Ο φόβος της ελευθερίας είναι παρών μέσα στα αυξανόμενα άλογα άγχη και τις εκδηλώσεις του νευρωτικού αισθήματος ενοχής και της καταθλιπτικής κρίσης που παρατηρείται στα τελευταία στάδια της υποχώρησης.
    Εδώ ενεδρεύει η μαγική σκέψη και η απολυταρχία.
    Η αποτυχία του ανθρώπινου γένους να αποκτήσει τις συνήθειες που απαιτεί μιά ανοιχτή κοινωνία οδηγεί  έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων στο συμπέρασμα ότι η ανοιχτή κοινωνία είναι ακατόρθωτη και ότι, συνεπώς, η μόνη διέξοδος από την οικονομική και πνευματική καταστροφή είναι να επιστρέψουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε σε ένα κλειστό τύπο κοινωνίας.(2). Κι όλα αυτά παρόλο που ο σημερινός άνθρωπος έχει διαποτισθεί ως το κόκκαλο από την ιδέα ενός μελλοντικού σκοπού, ώστε δεν μπορούμε να φανταστούμε ένα κόσμο από τον οποίο να απουσιάζει η ελπίδα για βελτίωση και πρόοδο.(3)
    Παρόλα αυτά γίναμε μάρτυρες μιάς βαθμιαίας διάλυσης κάθε πνευματικής συγκρότησης που άρχισε μέσα στην τάξη των διανοουμένων, αλλά τώρα επιδρά πάνω στις μάζες σχεδόν παντού και τείνει πλέον να ολοκληρωθεί. Έχουμε δοκιμάσει επίσης μια μεγάλη εποχή ορθολογισμού, που σημαδεύτηκε από τέτοιες επιστημονικές και τεχνικές εξελίξεις, που οι προηγούμενες εποχές δεν είχαν καν υποπτευθεί τη δυνατότητά τους, και που, θεωρητικά τουλάχιστον, θα έφερναν το ανθρώπινο γένος αντιμέτωπο με την προοπτική μιας κοινωνίας περισσότερο ανοιχτής από οποιαδήποτε έχει γνωρίσει ως τώρα. Και έχουμε δοκιμάσει επίσης τον αιώνα που μας πέρασε κάτι άλλο- τα αλάνθαστα συμπτώματα μιας υποχώρησης από αυτή την προοπτική. Μετά την μεγάλη αισιοδοξία του 19ου αιώνα, όπως είπε ο Μαλρώ,  ο δυτικός πολιτισμός άρχισε να αμφισβητεί τα ίδια του τα διαπιστευτήρια.

    Ποια είναι η σημασία αυτής της υποχώρησης, αυτής της αμφιβολίας? Είναι άραγε ο δισταγμός πριν από το πήδημα ή η αρχή μιας πανικόβλητης φυγής?
    Μπορούμε όμως να θυμηθούμε πως άλλη μια φορά στο παρελθόν ένας λαός, πολιτισμένος πήρε φόρα για το πήδημα τούτο-έφτασε ως την άκρη και το αρνήθηκε. Και μπορούμε να εξετάσουμε τις συνθήκες και τους λόγους αυτής της άρνησης.
    Είναι ο ίππος ή ο αναβάτης που δίστασε? Αυτή είναι πράγματι η κρίσιμη ερώτηση

    Προσωπικά πιστεύω πως ήταν ο ίππος-με άλλα λόγια τα εξωλογικά εκείνα στοιχεία μέσα στην ανθρώπινη φύση που, δίχως να το ξέρουμε δυναστεύουν μέγα μέρος της συμπεριφοράς μας και μέγα μέρος αυτού που νομίζουμε πως αποτελεί δική μας σκέψη.
    Οι άνθρωποι που δημιούργησαν τον πρώτο ευρωπαϊκό ορθολογισμό ουδέποτε υπήρξαν-ίσαμε την ελληνιστική εποχή- «απλοί» ορθολογιστές. Αυτό σημαίνει πως είχαν βαθιά και εναργή συνείδηση της δύναμης, του θάμβους αλλά και του κινδύνου που έχει το Παράλογο. Και στην ελληνιστική εποχή πολλοί έκαναν το μοιραίο λάθος να νομίσουν πως μπορούν να το αγνοήσουν.

    Κι εδώ θα ανοίξω μια παρένθεση πηγαίνοντας δυο χιλιάδες χρόνια πίσω, σε μια άλλη παγκόσμια κρίση. Και ίσως διαπιστώσουμε ξανά ότι η ιστορία υπακούει σε νόμους όχι σε καπρίτσια.
     
    Τι έγινε από τους κλασσικούς χρόνους ως εκείνη τη στιγμή που οι Χριστιανοί έρριξαν κάτω την πρόσοψη του Αρχαίου κόσμου κι ανακάλυψαν ότι δεν υπήρχε πίσω της απολύτως τίποτε-παρά μονάχα ένας ξεθωριασμένος τοπικός πατριωτισμός κι ένα συναίσθημα αρχαιοπρέπειας? [Γιατί αυτό συνέβη-τουλάχιστον στις πόλεις-ενώ για τους χωρικούς, τους παγάνους, φαίνεται πως ορισμένες παλιές τελετές εξακολουθούσαν να έχουν κάποιο νόημα, όπως κάποιες από αυτές εξακολουθούν να διατηρούν κάποιο νόημα, αλλά μ’ ένα συγκεχυμένο και μάλλον ακατανόητο τρόπο, μέχρι σήμερα]

    Ήδη από τον 3ο αιώνα π.Χ. ο ελληνικός πολιτισμός έμπαινε όχι στην εποχή του Ορθού Λόγου, αλλά σε μια περίοδο βαθμιαίας πνευματικής παρακμής, που επρόκειτο να διαρκέσει, με ορισμένες ομαδικές προσπάθειες και ορισμένες εξαιρετικές ατομικές επιχειρήσεις οπισθοφυλακής, ως την άλωση του Βυζαντίου από τους Τούρκους. Δεκαέξι ολόκληρους αιώνες ο ελληνικός κόσμος δεν παρουσίασε ποιητή, μαθηματικό, επιστήμονα, φιλόσοφο ισάξιο των παλαιοτέρων.
    Το να καταλάβουμε τους λόγους αυτής της μακρόχρονης παρακμής, αποτελεί ένα απ’ τα μεγαλύτερα προβλήματα της παγκόσμιας ιστορίας. Ας ασχοληθούμε όμως εδώ μόνο με μια πλευρά του, τη πνευματική διάλυση, αυτό δηλαδή που ονομάζουμε με ευκολία, Επιστροφή στο Παράλογο.

   Από τον 3ο αιώνα και μετά κάνει θραύση η λογοτεχνία που ισχυρίζεται ότι βασίζεται σε θεϊκή αποκάλυψη, οι αρχαίες δεισιδαιμονίες της Ανατολής και οι φαντασιώσεις του ελληνιστικού όχλου κερδίζουν τη συγκατάθεση της τάξης των μορφωμένων βρίσκοντας όλο και λιγώτερη αντίσταση από την πλευρά των διανοουμένων οι οποίοι τελούν υπό σύγχυση.
    Η αστρολογία είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα. Και όπως λέει ο Murray: «η αστρολογία ενέσκηψε στο ελληνικό πνεύμα καθώς μιά καινούρια αρρώστια ενσκήπτει σε κάποιο απομακρυσμένο νησιωτικό πληθυσμό».(4) Θα μπορούσαμε βέβαια να υποθέσουμε πως η διάδοσή της ευνοήθηκε από πολιτικές καταστάσεις: στα ταραγμένα πενήντα χρόνια πριν από τη ρωμαϊκή κατάκτηση της Ελλάδας, το να ξέρει κάποιος τι έμελλε να συμβεί ήταν ιδιαίτερα σημαντικό. Πίσω όμως από τέτοιες άμεσες αιτίες θα μπορούσαμε ίσως να υποπτευθούμε κάτι βαθύτερο και λιγότερο συνειδητό: έναν αιώνα και περισσότερο το άτομο είχε βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τη δίκη του πνευματική ελευθερία και τώρα της έστρεψε τα νώτα και όρμησε να ξεφύγει από το φρικτό ενδεχόμενο-καλύτερα η άκαμπτη αιτιοκρατία του αστρολογικού πεπρωμένου παρά το τρομακτικό βάρος της καθημερινής ευθύνης.
    Ορθολογιστές όπως ο Παναίτιος και ο Κικέρωνας δοκίμασαν να συγκρατήσουν την οπισθοχώρηση με λογικά επιχειρήματα όπως ακριβώς έμελλε να κάνει αργότερα ο Πλωτίνος αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ορισμένα κίνητρα βρίσκονται πέρα από την εμβέλεια του λογικού επιχειρήματος.

     
    Δεκαετίες λοιπόν μετά τον Μαλρώ, εμείς που δοκιμάσαμε στο πετσί μας τις συνέπειες από τους γάμους του Καπιταλισμού με την Τεχνολογία, γάμοι που αποδείχτηκαν άρρηκτοι, δυναστευτικοί και σκοταδιστικοί, είδαμε την τεχνολογία, αυτή τη σύγχρονη μαγγανεία, βασισμένη στον δυναμισμό του καπιταλισμού να τρυπώνει εκεί που υποχώρησε ο Λόγος και μαζί να καταστρέφουν κάθε συγκρότηση, πρώτα πνευματική και μετά κοινωνική. Και το να αποκαλώ την τεχνολογία, το καύχημα του κόσμου μας, σύγχρονη μαγγανεία  και να την αντιστοιχώ με το χάος του παραλογισμού που κατέλυσε τον Αρχαίο κόσμο διόλου δεν το νοιώθω υπερβολή. Η εκπόρευση της τεχνολογίας από τους νόμους της αγοράς και το μάρκετινγκ μιλούν  για την “μαγεία” του πράγματος. Τα ξεχαρβαλωμένα gadget-μικρά μαγικά αντικείμενα- θα κείτονται σαν σκονισμένα αινίγματα μπροστά στους αρχαιολόγους του μέλλοντος.
Αλλά δεν είναι μόνο η τεχνολογία υπόλογη, ή ακριβέστερα το τεχνικό πνεύμα και ο άπειρος σχετικισμός που επιφέρει, ούτε ο αρχαίος φόβος για την προσωπική ευθύνη.
     Πιστεύω ότι για την άτακτη υποχώρηση των Δυτικών κοινωνιών και του Λόγου δεν ευθύνεται μόνο ο φόβος της ελευθερίας αλλά κάτι πρέπει να πήγαινε στραβά και με τον Λόγο. Για την ακρίβεια αυτό που οι γενιές μας γνώρισαν σαν Λόγο: τον Ορθολογισμό και την αδυναμία του να αποδεχτεί και να κατανοήσει τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης και να τη συμπεριλάβει στους υπολογισμούς του.

    Κατά τη γνώμη μου λοιπόν αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι να εγκαταλείψουμε τον ορθό λόγο, αλλά να αναγνωρίσουμε επιτέλους ότι ο ορθός λόγος τους τρεις τελευταίους αιώνες έδρασε μέσα σ’ ένα πεδίο που δεν αποτελεί την συνολική εμπειρία, ότι εξέλαβε λανθασμένα το μέρος ως όλο, και επέβαλε αυθαίρετους περιορισμούς ακόμη και στην ίδια του τη δράση. (5)
     Από το πόσο καλά έχουμε κατανοήσει αυτό το πρόβλημα θα εξαρτηθεί αν στο τέλος θα καταλάβουμε τον ίππο καλύτερα. Αν καταλάβουμε καλύτερα τον ίππο, θα μπορέσουμε με καλύτερη εξάσκηση να ξεπεράσουμε τους φόβους του, και ξεπερνώντας τον φόβο, ίππος και αναβάτης θα κάνουν μιά μέρα το αποφασιστικό πήδημα, και θα το κάνουν με επιτυχία.




                                                                                                     Β.Η

    [1]    Erich Fromm, Escape from Freedom
    [2]    W.H. Auden, Criticism in a Mass Society, The Mind, 2 (1948). Πρβ.επίσης Walter Lippman, A Preface to Morals, σχετικά με “το βαρύ φορτίο της πρωτοτυπίας”.
    [3]    Edwyn Bevan, The Hellenistic Age και σχετικά με τον 3ο αιώνα π.Χ. βλ. Bevan, Stoics and Sceptics.
    [4]    Murray, Five Stages of Greek Religion                          
    [5]    L.C. Knight, Explorations
   


     Υ.Γ        Οφείλω αυτή την ανάρτηση σ’ έναν απλό –κατά δήλωσή του- καθηγητή των ελληνικών, τον E.R Dodds. Ο ίδιος αναφέρεται κατ’ επανάληψιν στους παραπάνω στο Οι Έλληνες και το παράλογο. Κάποια σημεία εδώ και εκεί, για να δημιουργήσω ένα ενιαίο κείμενο αλλά και για να προβάλλω τις απόψεις μου, είναι αναπόφευκτα δικά μου. Όλες οι συγκολλήσεις επίσης έγιναν με τρόπο τέτοιο ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα τα οποία -μ’ αυτή τη δημοσίευση-τίθενται βέβαια σε κρίση.   
        

Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2012

Ευχαριστήριο γράμμα στους αφέντες αυτού του κόσμου



Ευχαριστούμε ω Θεϊκά πλάσματα τη Συμπόνιας και του Ελέους, για την ύπαρξη σας !!!
Ευχαριστούμε που μας δίνετε την τρομακτική ευκαιρία να Σας υπηρετήσουμε και, μέσα από αυτήν την υπηρεσία προς Εσάς, να εξαγνιστούμε!!!
Ευχαριστούμε που κάνετε ό,τι είναι δυνατόν για να βυθίζετε κάθε μέρα της ζωής μας μέσα στη ανασφάλεια και τον πόνο. Γνωρίζουμε ότι πρόθεση Σας είναι να μας κάνετε δυνατότερους!!!
Ευχαριστούμε που μας βοηθάτε με όποιο μέσο μπορείτε, τις τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα, τις θεόπνευστες ομιλίες σας, να μην σκεφτόμαστε  τίποτα άλλο από το χρήμα και την εξαπάτηση. Γνωρίζουμε ότι μας διαπαιδαγωγείτε, έτσι, για να επιβιώνουμε στον κόσμο του Θεάματος, στον κόσμο της απόλυτης Ζούγκλας !!!
Ευχαριστούμε που όταν τυχαίνει να αγανακτούμε, Σεις εκφράζετε  την συμπάθεια, την αγάπη Σας και την κατανόηση σε αυτό που περνάμε. Μας κάνετε να νοιώθουμε μέσα στη καρδιά μας το πόσο πολύτιμοι είμαστε για Εσάς!!!
Ευχαριστούμε που μας εξαγνίζετε μέσα από την Εργασία και την Αμοιβή μας. Όσο πιο λίγα μας προσφέρετε για τις ταπεινές υπηρεσίες μας, τόσο πιο πολύ μας εξανθρωπίζετε.
Μάλιστα όταν από την μια μας τα δίνετε και από την άλλη μας τα παίρνετε, τόσο πιο πολύ κατανοούμε ότι ο άνθρωπος γυμνός ήρθε σε αυτόν τον μάταιο κόσμο και γυμνός θα φύγει από αυτόν!!!
Ευχαριστούμε που διαθέτετε τις ημέρες Σας σκεπτόμενοι συνεχώς πώς θα βρείτε τρόπους να μας βυθίσετε στην απόγνωση. Το κατανοούμε ότι μας εκπαιδεύετε στην έννοια της λιτότητας τονίζοντας και διαστρέφοντας τα αναρίθμητα σφάλματα μας, όχι επειδή μας μισείτε αλλά αντιθέτως επειδή με αυτό τον τρόπο εκφράζετε την αγάπη Σας και την πρόθεση Σας να μας δώσετε να αντιληφτούμε, ότι ο άνθρωπος εδώ θα υποφέρει και αλλού θα εξαγνιστεί!!!
Μόνο που μερικές φορές, όταν μένω μόνος και σκέφτομαι το Έλεος και την φροντίδα Σας, διερωτώμαι - και συγγνώμη κιόλας που τολμώ να το σκέφτομαι: Είναι όλα αυτά αρκετά;
Μήπως θα έπρεπε να βρείτε ακόμα πιο εκλεπτυσμένους τρόπους για να μας κάνετε να αισθανθόμαστε, λέμε τώρα, λίγο περισσότερο σκλάβοι από ό,τι είμαστε;
Θα ήθελα να Σας δοξάσω ακόμα περισσότερο, μα δεν θέλω να Σας κουράσω αλλά ούτε και να καταχραστώ το χρόνο Σας. Ξέρω ότι είναι χρόνος πολύτιμος, που τον αξιοποιείτε με τον καλύτερο και υψηλότερο τρόπο!!!
Ο ταπεινός δούλος Σας,
Σας εύχομαι ευημερία και μακροημέρευση,
Ο Θεός να Σας φυλάει .
Το ξέρω ότι με αγαπάτε και Σας αγαπώ κι εγώ, το ομολογώ.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...