Οι ατομιστές

Οι μεγάλες ιδέες, η αλλαγή της κοινωνικής δομής, η ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας, το να γνωρίσεις συντελεστικά τον εαυτό σου, το να αγαπήσεις πραγματικά, είναι δραστηριότητες και κινήσεις που απαιτούν ανθρώπους, των οποίων η ψυχοσύσταση να έχει δομηθεί σε απόσταση από την στενή ατομικιστική συμπεριφορά.

Τι είναι αυτό που κάνει μια συμπεριφορά να περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της, είτε μπορεί να το συνειδητοποιήσει, είτε όχι; Ποιες είναι οι επιπτώσεις αυτής της δράσης στο άτομο και μέσα στη κοινωνία; Κάποιος άνθρωπος οδηγείται στο να είναι ατομιστής, ή γεννιέται έτσι; 

Τι συνιστά τον ατομισμό;

Ο ατομισμός μπορεί να νοηθεί σαν η στιγμή που το άτομο αποκτά απόσταση ανάμεσα στον υπαρκτό κόσμο και τους συνανθρώπους του. Ο κόσμος και οι άνθρωποι του δεν θεωρούνται προέκταση του υποκειμένου, αλλά αυτονομημένα κομμάτια, ενίοτε εχθρικά, πάντως όχι φιλικά, κομμάτια μιας διασπασμένης πραγματικότητας, που καλεί το άτομο να την σκεφτεί με όρους χρηστικούς και προς όφελος του.

Η κατάσταση του ατομιστή μπορεί να ιδωθεί σαν μια στιγμή νεκρωμένου συναισθήματος. Ο κόσμος αποκτά σχέση με το υποκείμενο, όταν αυτό μπορεί απρόσκοπτα να τον σκέφτεται και να τον αισθάνεται ταυτόχρονα. Ο ατομιστής προτιμά να σκέφτεται, να υπολογίζει και να χρησιμοποιεί. Του είναι δύσκολο να αισθανθεί, γιατί όταν αισθάνεται τα προβλήματα, οι επιλογές αλλά και ο εαυτός του καλούνται να συμπεριλάβουν τον άλλον σαν κομμάτι του ίδιου του εαυτού του. Αυτό καθίσταται δύσκολο, όταν αντιμετωπίζεις τον απέναντι σαν ξένο από σένα.

Ο ατομιστής σκέφτεται τον χρόνο, σαν χρόνο που οφείλει να απολαύσει. Δεν τον ενδιαφέρει να κοιτάξει πίσω, αλλά ούτε και εμπρός. Εκμαιεύει από το παρελθόν και το μέλλον όλες τις όψεις εκείνες που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αισθανθεί  ο ίδιος καλύτερα. Η Παράδοση, με την μορφή της συμπυκνωμένης γνώσης του παρελθόντος, του είναι δεσμευτική και την αντιμετωπίζει με ελιτίστικη υπεροψία. Το κτίσιμο αρχών, δομών, προοπτικών, ιδεών κατάλληλων να μετασχηματίσουν την κοινωνία και τον ίδιο, αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη και με γνώμονα τα οφέλη πού αυτά μπορούν να επιφέρουν αποκλειστικά στον ίδιο.

Η ματιά του ατομιστή αποκλείει όλα εκείνα που τον καθιστούν κομμάτι ενός κόσμου με συνέχεια, είτε αυτά έχουν να κάνουν  με την προσωπική του προϊστορία, αλλά κυρίως με τους συνολικούς αγώνες που καταβάλλει ολόκληρη  η κοινωνία για να εξελιχθεί. Η ματιά του ατομιστή βλέπει τον εαυτό του και την κοινωνία μέσα από το μικροσκόπιο μιας αυτάρεσκης αυτάρκειας. Μιας αυτάρκειας που συχνά εμποδίζεται από πολέμους, αρρώστιες, θανάτους,πείνες και δυστυχίες, αγγαρείες δηλαδή που καλείται να επωμισθεί  και τον ξεστρατίζουν, τον αναγκάζουν να σχετιστεί με τον υπόλοιπο κόσμο αναγκαστικά. Αγγαρείες που του υπενθυμίζουν, ότι όλοι μαζί είμαστε σε μια τεράστια βάρκα, που ανά πάσα στιγμή  η συμπεριφορά του ενός ή των πολλών, έχει επίπτωση σε όλους. Ο ατομιστής δεν βλέπει τον εαυτό του μέσα στο κόσμο, αλλά βλέπει πολύ καλά τους τρόπους για να περάσει μέσα από τον κόσμο αλώβητος.

Η κοινωνία, εδώ και καιρό, διανύει με σταθερά βήματα την ατομικιστική της πορεία. Πράγμα που σημαίνει ότι ολοένα και περισσότερα άτομα ενστερνίζονται αυτόν τον τρόπο να υπάρχουν. Δεν είναι λοιπόν άξιο απορίας, ότι τα ποσοστά δυστυχίας συνεχώς θα αυξάνονται, η ουσιαστική γνώση για την ζωή συνεχώς θα υποχωρεί, αλλά και ότι το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι, τελικά θα παραμένουν στάσιμα και άλυτα.

Ο ατομισμός, στίγμα της νεωτερικής εποχής, αποτελεί μια παρεκτροπή ενός ολόκληρου πολιτισμού, που μαγεύτηκε από τα επιτεύγματά του και αποκόπηκε από τις πηγές  και τα πρωταρχικά ερωτήματα της ύπαρξής του. Ο ρόλος του στη διαμόρφωση της σύγχρονης εποχής και των συνθηκών της είναι ρόλος-κλειδί. Αφορά όλους μας, γιατί όλοι είμαστε διαβρωμένοι από αυτόν και εναπόκειται στο καθένα από μας η αλχημική μετατροπή του σε ανθρωπιά και συνείδηση.