Κάποιοι θα πλήρωναν για να θαφτούν ζωντανοί εκεί μέσα!

με αφορμή το video που ανάρτησε ο izy στο danger few στις 8 Ιανουαρίου 2012 (και το πρόσφατο του Η.S στο ίδιο)

Αγαπητέ izy, οι εικόνες από το εργοστάσιο της BMW στην Λειψία, μου έδωσαν την εντύπωση μιας νεκρόπολης από τις τόσες που ξεπετάγονται ολοένα και συχνότερα. Σε μια παλαιότερη ανάρτησή μου στον "Πύραυλο των Υπογείων" (στις 25 Απριλίου 2011) περιγράφω τα super-market και τα πολυκαταστήματα σαν τοπία θανάτου. Είμαι ευαίσθητος σ’ αυτό το θέμα γιατί η σταθερή προέλαση της αποστείρωσης μας κλέβει την ανθρωπινότητα μας. Σ’ όλες τις περιπτώσεις: ο άνθρωπος με πρότυπο τη μηχανή, ο άνθρωπος σαν μηχανή, ο άνθρωπος εξάρτημα της μηχανής, η κυριαρχία του νεκρού πάνω στον ζωντανό. Και στο συγκεκριμένο video, μακρυά εκεί έξω- το χιόνι, υπόμνηση ενός άλλου κόσμου.

Θέτω λοιπόν το ερώτημα που με απασχολεί: Είναι ο κόσμος τέλειος? ΄Η είναι ατελής? Είναι ο κόσμος ένας ναός, ένας τόπος λατρείας? Ή ένα χωράφι? Ένα πεδίο? Τα ερωτήματα αυτά έχουν απαντηθεί από διαφορετικούς πολιτισμούς. Οι τροφοσυλλέκτες, οι κυνηγοί, μέχρι πρόσφατα οι νομάδες, θεωρούσαν τον κόσμο τέλειο. Αν κάποια στιγμή έλειπε η τροφή, μετακινούνταν. Δεν άλλαζαν τον κόσμο, άλλαζαν οι ίδιοι θέση μέσα στον κόσμο. Οι κοινωνίες των εγκατεστημένων, δηλαδή οι γεωργικές και οι βιομηχανικές κοινωνίες, κυριολεκτικά, του άλλαξαν την πίστη. Ο κόσμος όφειλε, πάση θυσία, να τους εξυπηρετήσει. Τον είδαν σαν χωράφι πρώτα και μετά σαν βιομηχανική ζώνη. Ένα πεδίο εργασίας. Πεδίο και αφορμή δραστηριότητας. Πολιτισμοί και θρησκείες χτίστηκαν πάνω στις δυο διαφορετικές αντιλήψεις.

«Ο Κάιν σκυφτός τσαπίζει. Ο Άβελ παίζει τη φλογέρα του ψηλά στη βουνοπλαγιά με τα πρόβατά του. Ο Κάιν σταματά για ν' ακούσει. Ισιώνει με δυσκολία την πλάτη του. Έπειτα πετάει την τσάπα και ορμάει και σκοτώνει τον Άβελ.» Από φθόνο? Και είναι γνωστό το ενδοφλέβιο μίσος που τρέφουμε για τους τσιγγάνους.

Οι βάρβαροι μίσησαν τις πόλεις! Τις ονειρεύτηκαν μες τη φωτιά. Και μετά το ποδοβολητό, η επιστροφή στη στέπα! Σκόνη, μίσος, αίμα, μαγεία!

«Κύριοι της επιδρομής, αχόρταγοι για αύξηση και ωστόσο αηδιασμένοι για ιδιοκτησίες, οδηγημένοι από τη φαντασία όλων των ταξιδιωτών που μάταια λαχταρούν μια μόνιμη κατοικία.

Κανένας λαός εκτός από τους Ιουδαίους δεν ένοιωσε πιο έντονα τις ηθικές αμφιβολίες της μόνιμης εγκατάστασης. Ο Θεός τους είναι μια προβολή της αμηχανίας τους. Το Βιβλίο τους, η Παλιά και η Καινή διαθήκη, μπορεί να διαβαστεί σαν ένας μνημειώδης διάλογος ανάμεσα σ' Εκείνον και τον Λαό του γύρω από τα καλά και τα κακά της ζωής πάνω στη γη».

Έπρεπε να είναι μια γη με χωράφια και σπίτια? Μια γη με καλαμπόκια και κρασί? Με πόλεις που εκείνοι δεν έχτισαν και αμπέλια που δεν φύτεψαν? Ή μήπως έπρεπε να είναι η χώρα της μαύρης σκηνής και του κατσικόδρομου? Μια χώρα νομάδων με γάλα και άγριο μέλι? Ένα Βασίλειο όπου οι άνθρωποι "μπορούν να κατοικούν σε ένα δικό τους τόπο και να μην ξαναμετακινηθούν?" (Βασιλειών Β΄, Ζ΄ 10). Ή μήπως έπρεπε να είναι όπως υπέθετε ο Χάινε "ένα φορητό βασίλειο" που θα μπορούσε να υπάρχει μόνο μες τις καρδιές των ανθρώπων?»

----

«Καμία φορά, μακρινά γαβγίσματα και ο ήχος των κουδουνιών φανέρωναν την παρουσία τους. Πλέκουν με απόκλαδα και βέργες λυγαριάς τις ημισφαιρικές καλύβες που θα τους στεγάσουν για μια εποχή, καταφύγια που οι μαυριδερές και μαδημένες καλαμένιες σκεπές τους θα σημαδεύουν αργότερα το μέρος όπου καταστάλαξαν για λίγους μήνες και ύστερα χάθηκαν. Δεν έχουν δικό τους τίποτε πιο μόνιμο παρά τούτες τις κατοικίες από λυγαριά και βούρλο. Τούτη η φευγαλέα φυλή - περίπου 80.000 ψυχές, με κοπάδια που αριθμούν κάμποσα εκατομμύρια κεφάλια - έχει το χάρισμα να είναι αόρατη.

Οι Σαρακατσάνοι του βορρά είχαν τη μεγαλύτερη ακτίνα δράσης. Όσοι θεωρούν πατρίδα τους τα βουνά της Ροδόπης - εκείνοι ακριβώς που ζούσαν στα ψηλώματα πάνω από τους Θρακιώτικους κάμπους - ήταν εξαιρετικά τολμηροί ως προς την έκταση των χειμερινών περιπλανήσεών τους. Όχι μόνο τραβούσαν κατά τα βορινά αλλά προτού γίνει ο Έβρος σύνορο απαραβίαστο, τα καραβάνια τους έφταναν ως την Κωνσταντινούπολη και οι σκηνές τους υψώνονταν κάτω από τα τείχη του Θεοδοσίου. Άλλοι έστηναν τις εγκαταστάσεις τους στις ακρογιαλιές του Μαρμαρά και απλώνονταν στους πλούσιους λόφους, στα Δαρδανέλια. Πολλοί περνούσαν τον Ελλήσποντο και κατασκήνωναν στο κάμπο της Τροίας. Οι βαρκάρηδες της Ασιατικής πλευράς άκουγαν τα κουδούνια των κοπαδιών και έμπαιναν στις βάρκες. Ορισμένοι τολμηροί συνέχιζαν τον δρόμο τους ως τα λιβάδια της Βιθυνίας και ξεχειμώνιαζαν κάτω από τις λεύκες, ή προχωρούσαν ίσαμε την Καππαδοκία και σκόρπιζαν τα κοπάδια τους στην ηφαιστειακή έρημο του Ürgüb, το ελληνικό Προκόπι. Οι πιο τολμηροί απ' όλους έφταναν ως το Ικόνιο, τον τόπο του Τζελαλεντίν και μητρόπολη των περιδινούμενων δερβισάδων. Ποτέ τους δεν θεώρησαν εκπατρισμό αυτά τα μακρότατα ταξίδια. Τα αόρατα σύνορα του νομαδισμού επικαλύπτονταν μεταξύ τους και συμπλέκονταν με τα σύνορα εκείνων των άλλων περιπλανώμενων ποιμένων, των Γιουρούκηδων. Αυτοί οι ανατολίτες βοσκοί, κατ' όνομα μουσουλμάνοι, έβοσκαν τα κοπάδια τους στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας αιώνες προτού έρθουν οι Σελτζούκοι, ανταπέδιδαν μάλιστα πότε-πότε τις αποδημίες, φτάνοντας ως την Μακεδονία».

Τι απέγινε αυτός ο λαός ευγενών? Αυτός ο λαός ο τόσο διακριτικός? Κλείστηκαν μέσα σε σύνορα στα 1923 και έκτοτε κτυπήθηκαν από τους αγρότες, τους δρόμους και τη βιομηχανία.

Θεωρώ λοιπόν ότι ήταν μέσα στις προγραμματικές δηλώσεις της γεωργικής επανάστασης και της βιομηχανικής τοιαύτης να καταστήσουν τον άνθρωπο ξένο. Να μεταβάλλουν τον άνθρωπο σε έποικο πάνω στον πλανήτη Γη. Σαν να αποικούν το φεγγάρι. Το εργοστάσιο της BMW στη Λειψία το είχαν ονειρευτεί χιλιετίες πριν. Και το σιωπηλό χιόνι εκεί έξω σαν ένα τελευταίο απειλητικό σημάδι ενός εχθρικού πλανήτη. Μια ανησυχητική ένδειξη της πραγματικής ζωής.

----

«Το χτίσιμο. Μα είναι έργο ανθρώπινο? Ριγώ στη σκέψη των Αρχαίων Αιγυπτίων.»

«Η παράδοση της υπαίθριας φωτιάς αντικρίζει εκείνη της πυραμίδας».

Οι νομαδικοί λαοί αρρώσταιναν λιγότερο και θεραπεύονταν γρηγορότερα. Έχουν, επίσης, την τάση να θρησκεύονται ελάχιστα.

«Οι νωθροί και καθιστικοί λαοί, όπως ήταν οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι -με την δοξασία τους για κάποιο μεταθανάτιο ταξίδι στον Αγρό των Καλάμων - μεταθέτουν στον επόμενο κόσμο τα ταξίδια που παρέλειψαν να κάνουν εδώ.»

«Οι Βουσμάνοι που περπατάνε μεγάλες αποστάσεις απ' άκρη σ' άκρη στην Καλαχάρι δεν πιστεύουν ότι η ψυχή επιζεί σ' έναν άλλο κόσμο. “Όταν πεθαίνουμε, πεθαίνουμε” λένε .“Ο άνεμος φυσά σβήνοντας τα χνάρια μας, κι αυτό είναι το τέλος μας.»

«Η ζωή του Διογένη: έζησε σ' ένα πιθάρι. Έτρωγε ωμά χταπόδια και λούπινα. Έλεγε πως είναι κοσμοπολίτης. Συνέκρινε τις περιπλανήσεις του στην Ελλάδα με την αποδημία των πελαργών: βόρεια το καλοκαίρι, νότια, για ν' αποφύγει το κρύο, το χειμώνα.»

«Εμείς οι Λάπωνες έχουμε την ίδια φύση με τον τάρανδο: την εποχή της άνοιξης λαχταρούμε τα βουνά, το χειμώνα αποσυρόμαστε στα δάση.»

«Χωρίς εξαναγκασμό δεν θα μπορούσε να ιδρυθεί κανένας συνοικισμός. Οι εργάτες δεν θα είχαν επιστάτη. Τα ποτάμια και η πλημμύρα δεν θα ’φερναν τη σοδειά.»

Και μια ινδική παροιμία λέει: “Η ζωή είναι μία γέφυρα. Διάσχισε την, αλλά μη χτίσεις σπίτι πάνω της.”

Γειά σας, Μπρούς Τσάτγουιν και Πάτρικ Λή Φέρμορ προγενέστεροι μου πάνω σ' αυτή τη γη, αδέλφια μου!

Ούτε ξεχνώ τον Μπαλτάσαρ Γκρασιάν: δεν έχουμε παρά τον χρόνο, χρόνο που τον χαίρονται αυτοί που δεν έχουν ρίζες.

…Η φωτιά χθες τη νύχτα στη βάση της πυραμίδας. Σήμερα πρέπει να έχει μετακινηθεί μια μέρα δρόμο προς τα δυτικά.

---

Τελικά το ερώτημα παραμένει: Για έναν άνθρωπο που έρχεται ακόμα και σήμερα στη γη, είναι ο κόσμος τέλειος, τόπος λατρείας και μελέτης ή ατελής, πεδίο και αφορμή δράσης με σκοπό την αλλαγή του?

Έχοντας επίγνωση ότι άνοιξα ένα τεράστιο και αποσιωπημένο θέμα σταματώ εδώ. Ευχαριστώ.

Β.Η.