Σχετικά με την Παγκόσμια κρίση της Οικονομίας

Κατανομή του ελληνικού χρέους
τον Ιούλιο του 2011

Παρακολουθούμε την τελευταία τριετία να έχει ξεσπάσει μια γενικευμένη κρίση στις οικονομίες των κρατών της Ευρώπης και της Αμερικής. Μια κρίση πού με αφορμή ένα κραχ στη αγορά ακινήτων της Αμερικής επεκτάθηκε σαν πανούκλα σε όλο τον κόσμο που ελέγχεται από την νοοτροπία του κέρδους.

«Σοβαροί ηγέτες» πηγαινοέρχονται στις τηλεοράσεις βομβαρδίζοντας τους ανθρώπους με την ιδέα ότι κάτι πολύ κακό έχει συμβεί,κάτι πού κανείς δεν θα μπορούσε να το αποτρέψει, κάτι πού ριζικά θα έχει επιπτώσεις επάνω στις ζωές μας.  Εμβριθείς αναλυτές, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι και παρατρεχάμενοι των στοών της εξουσίας ,ακολουθούν μετά τους πολιτικούς, συνεπικουρούμενοι την σοβαρότητα της κατάστασης, αναλύοντας ότι οι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια συμπεριφέρονταν με τρόπο αναντίστοιχο των δυνατοτήτων τους, κατανάλωναν περισσότερα από όσα μπορούσαν, δανείζονταν από τις τράπεζες, συμπεριφέρονταν εν γένει ως πλούσιοι δίχως να είναι. Αυτή η συμπεριφορά της κοινωνίας, συνέτεινε με κάποιο τρόπο, σύμφωνα με την γνώμη των πολιτικών και των αναλυτών , στη κρίση πού έχει ξεσπάσει.

Βέβαια, το ίδιο ακριβώς πράγμα για το οποίο μας κατηγορούν, έχει συμβεί στα περισσότερα δημοσιονομικά χρέη των κρατών της Ευρώπης αλλά και στη Αμερική. Φαίνεται ότι οι άνθρωποι πού μας διοικούν, ακολουθούν και αυτοί την ίδια συνταγή για την οποία μας κατηγορούν. Να διοικούν σπαταλώντας τα δικά μας χρήματα με τρόπο ασύνετο και άμετρο με αποτέλεσμα να μας οδηγούν στη χρεωκοπία. Οι τράπεζες τους είναι εκείνες πού συνέβαλαν στη κρίση και η δική τους άνευ ορίων λατρεία για το κέρδος . Αν εμείς φανήκαμε σπάταλοι , αν εμείς έχουμε ζήσει με τρόπο αναντίστοιχο με τις δυνατότητες μας, το μόνο σίγουρο είναι ,ότι θα μας το κάνουν να το πληρώσουμε ακριβά, αποσιωπώντας πάντοτε και επιμελημένα τις δικές τους ευθύνες. Είναι σαφές ότι αυτοί πού μας διοικούν, θεωρούν ότι έχουν ασυλία.

Αυτό λοιπόν πού στη παρούσα ισχυρίζονται οι ηγέτες μας είναι, ότι η κοινωνία δεν βαδίζει καλά ,έχει ξεχαρβαλώσει, άρα πρέπει να υπάρξουν ριζικές αποφάσεις πού θα την φέρουν στο ίσιο δρόμο. Οι αποφάσεις αυτές σε γενικές γραμμές είναι οι εξής : Οι οικονομίες των κρατών θα πρέπει να σφίξουν απελπιστικά και για γίνει αυτό θα πρέπει να γίνουν ριζικές περικοπές σε μισθούς ,συντάξεις , σε κονδύλια πού αφορούν την πρόνοια και την υγεία , κυρίως όμως να κοπούν δικαιώματα και διεκδικήσεις πού χαλαρώνουν τους ανθρώπους και τους κάνουν να αισθάνονται ότι είναι κάτι άλλο από αυτό πού είναι πραγματικά. Η εργασία δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, τα φράγκα δεν θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένα ,οι εργοδότες επειδή δεν μπορούν και αυτοί να τα βγάλουν πέρα μπορούν να απολύουν όποτε θέλουν. Τα κράτη θα πρέπει να αποκαταστήσουν ειδικές σχέσεις με τις τράπεζες και τα κάθε είδους αόρατα ιδρύματα πού ελέγχουν την οικονομία του πλανήτη. Θα πρέπει να μπούμε σε πίεση και εμείς πού διοικούμε, θα ελέγχουμε την ένταση της πίεσης, για να μην σκάσετε. Σας χρειαζόμαστε για να παράγετε και να καταναλώνετε. Επίσης και κάτι τελευταίο, δεν μπορούμε να σας εγγυηθούμε αν θα βγει κάτι καλό απ όλα αυτά . Πάμε στο άπειρο με βάρκα τα κορμιά σας.

Η ιδέα δεν είναι καινούργια, απλώς τώρα πια έχει χάσει το όραμα της ευημερίας πού ευαγγελιζόταν. Είναι ατόφια ,καθαρή και ψυχρή και για αυτό σοκάρει . Είναι η στιγμή πού ο αφέντης πρέπει να βάλει το πλαίσιο πού αυτός νομίζει ότι τον συμφέρει στα ζώα του. Με μια μικρή διευκρίνιση, τα ζώα αυτά έχουν εκλέξει τον αφέντη τους . Μπορεί κάποιος επί ώρες να μιλά και να αναλύει ότι τίποτα από όσα λένε, δεν είναι αλήθεια . Λένε σε όλα ψέματα διαστρέφοντας την αλήθεια , καλλιεργούν κλίμα φοβίας και ανασφάλειας , ενοχοποιούν κυρίως όλο τον κόσμο για μια κρίση πού είτε την δημιούργησαν οι ίδιοι για να περάσουν τα μέτρα πού θεωρούν αναγκαία , είτε ευθύνονται αποκλειστικά και μόνο αυτοί διότι κατείχαν υποθετικά τον έλεγχο της οικονομίας .Στο πόλεμο, για την μάχη ευθύνεται το σχέδιο του στρατηγού και όχι οι καύλες των στρατιωτών. Ούτε οι ίδιοι πλέον δεν πιστεύουν τα ψέματα τους . Τα λένε γιατί έχουν κατά πάσα πιθανότητα συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο επιμελώς αποκρύπτουν και δυστυχώς εμείς οι υπόλοιποι κάνουμε ότι δεν το καταλαβαίνουμε διότι το καθήκον πού μας επιβάλλεται αν αντικρίσουμε την αλήθεια μας ξεπερνά.

Το σχέδιο της θεαματικής καπιταλιστικής ευημερίας έχει καταρρεύσει ανεπιστρεπτί. Το Σύστημα δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στο συμβόλαιο πού είχε συνάψει με τους υπηκόους του μετά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το συμβόλαιο αυτό είχε τους εξής όρους:

«Να μας έχετε εμπιστοσύνη ,θα σας προσφέρουμε μισθωτή εργασία, τάξη, ασφάλεια και θα απολαμβάνετε κατανάλωση αγαθών. Ξέρουμε τι κάνουμε. Μην ζητάτε αρχές και νοήματα μην ασχολείστε με αξίες και ανατροπές της υπάρχουσας κατάστασης .Τίποτα δεν είναι πιο ελκυστικό από την ευημερία πού θα απολαύσετε και πού θα σας την έχουμε προσφέρει εμείς μέσα από την Αγορά. Δεν θα συμμετέχουμε όλοι ισότιμα στο πλούτο και στις αποφάσεις της διακυβέρνησης του κόσμου αλλά η ησυχία και η χαρά της κατανάλωσης θα μας αποζημιώνει όλους τον καθένα σε συνάρτηση με τις ικανότητες του. Ο Θεός μας θα είναι το χρήμα πού θα ορίζει και την θέση μας μέσα στη κοινωνία . Το μέλλον είμαστε εμείς. Έχουμε νικήσει».

Πενήντα χρόνια μετά ζούμε σε ένα κόσμο πού δεν έχει καμία πραγματική αξία ζωής. Σε ένα κόσμο πού νευρικές αγορές, αόρατες και άπληστες δεν διστάζουν να οδηγούν ατελείωτες μάζες ανθρώπων στη εξαθλίωση, πού θέλουν να περιορίσουν ακόμα περισσότερο το όριο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας των υπηκόων τους και για να το πετύχουν, προσπαθούν να τους απογυμνώσουν από οποιοδήποτε προνόμιο και δικαίωμα είχε κατακτηθεί τα προηγούμενα χρόνια .Δεν τίθεται πλέον ζήτημα ,ούτε συμβατικής συμμετοχής σε αποφάσεις. Δεν μπορεί να διασφαλιστεί ούτε καν η δυνατότητα της προσωπικής ασφάλειας στους ιδιωτικούς χώρους, τα σπίτια,αλλά και στους δρόμους .Οι υπήκοοι είναι έκθετοι σε μορφές παραβατικότητας πού αναπτύσσονται με γεωμετρική πρόοδο, όσο η αηδία για αυτόν τον κόσμο και η αδυναμία να ζήσεις με αξιοπρέπεια, μεγαλώνει μέρα με την μέρα. Επίσης, η οριστική έλλειψη εμπιστοσύνης σε όσους διοικούν αποτελεί μια αρρώστια πού εξαπλώνεται σε όλο τον κοινωνικό ιστό. Μια διαφθορά απλώνεται σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας. Η εξουσία δεν μπορεί να αποκαταστήσει την εικόνα της ούτε σε πλασματικό επίπεδο, διότι είτε δεν είναι σε θέση να δηλώσει την αποτυχία της ,είτε δεν μπορεί να φανερώσει ακόμα το κρυφό σχέδιο της .Πασίδηλα είναι ορατό ότι αλλάζει τους όρους του συμβολαίου με τους υπηκόους της δίχως να τους ενημερώσει. Το χάσμα αυτό ανάμεσα στη εξουσία και τους υπηκόους της και στο ψέμα που παρεμβάλλεται κάνει το μείγμα μέσα στη κοινωνία εκρηκτικό.

Κύριοι,

δεν μπορείτε ή δεν θέλετε να προσφέρετε πλέον ούτε ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ούτε ΕΡΓΑΣΙΑ, ούτε ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ κυρίως όμως δεν μπορείτε να αποκαταστήσετε ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ και τούτο γιατί δεν έχετε ΤΙΜΗ. Καταστρατηγείτε το κοινωνικό συμβόλαιο, απογοητεύοντας οικτρά όσους βλακωδώς το πίστεψαν και οδηγείτε στα άκρα όσους ποτέ δεν σας είχαν πιστέψει. Με βάση την εικόνα πού καλλιεργείτε για να εξυπηρετήσετε τα σχέδια σας, οι επιλογές σας θα είναι μονόδρομος.

Είτε θα οδηγήσετε την κοινωνία σε εξέγερση, είτε θα κάνετε πόλεμο για να λύσετε τις άλυτες αντιφάσεις πού αμολήσατε μέσα στη κοινωνία. Για τις δύο αυτές προοπτικές θα ευθύνεστε αποκλειστικά . Η φρόνηση δεν είναι από τα προτερήματα σας .

…ξημερώνοντας 25η Μαρτίου.

      

Η Αθήνα καταστράφηκε συστηματικά απ’αυτούς που ήρθαν να την κατοικήσουν δίχως να την αγαπούν.

      Στην Μύκονο, και σε κάθε Μύκονο που την ακολούθησε, διέλυσαν τις ξερολιθιές παντελώς ανυποψίαστοι γι αυτό που κατέστρεφαν. Η κάθε ξερολιθιά, κάθε μια μόνη κι όλες μαζί όπως χώριζαν το τοπίο μέσα στον ήλιο του μεσημεριού, ήταν ένα σπάνιο μάθημα πάνω στο έργο που επιτελεί το φως και η σκιά. Πρέπει να υπήρξαν δάσκαλοι που λυπήθηκαν για τη χαμένη ευκαιρία να δείξουν το έργο του φωτός μέσα σε τέτοιο περιβάλλον. Να δείξουν δηλαδή πως η σκιά δίνει μορφή στο φως αποτελώντας το όριό του. Και να δείξουν ότι το φως χωρίς το αντίθετό του, τη σκιά, είναι βία χωρίς ανάπαυση, σκληρότητα χωρίς εξιλέωση. Και να σημειώσουν ότι κάθε ξερολιθιά είναι μια αξεπέραστη διπλωματική πάνω σ’ένα συνδυασμό τεχνών, του μυστηρίου της ζωής συμπεριλαμβανομένου.

Σ’όλο το Αιγαίο ο νεοπλουτισμός επιτέθηκε στη νεολιθική απλότητα. Σ’ ολόκληρη την Ελλάδα διεξήχθη ένας παλλαϊκός πόλεμος ενάντια στη μνήμη και το χώμα.

Ακόμα και το βλέμμα έγινε σπάνιο. Μέχρι πρόσφατα μπορούσες να συναντήσεις βλέμματα όπου μέσα τους έβλεπες ένα τοπίο, όπου μέσα τους υπήρχε η Ιστορία. Τώρα τέτοια μάτια χάνονται.. Έπρεπε όμως πρώτα να χαθεί η διαύγεια. Δηλαδή οι άνθρωποι που γνώριζαν τη θέση τους στον κόσμο και του έργου που είχαν κληθεί να επιτελέσουν. Οι άνθρωποι που ήταν συνδεδεμένοι με τις βαθύτερες πηγές της ύπαρξης. Το χώμα, τους καιρούς, τη λάσπη. Που στα κατώγια τους τα χαράματα μουγκάνιζαν τα ζώα. Που διωγμένοι κουβάλησαν αντί άλλης περιουσίας τυλιγμένα κόκκαλα. Που πήγαν στις ξένες φάμπρικες ντυμμένοι με μια φωνή που τραγούδαγε την ξενητειά. Χάθηκαν αυτοί που γνώριζαν τον πόνο. Ο πόνος λεπταίνει τον άνθρωπο. Χάθηκαν τέλος αυτοί που είχαν την τύχη να τον μοιράζονται μέσα σε κοινότητες.

Δεν είχε έρθει ακόμα η εποχή των πραγματικά ξερριζωμένων, αυτών που είναι τουρίστες του χρόνου που τους δόθηκε στη ζωή και αμήχανοι επιβάτες της Ιστορίας. Δεν είχε έρθει ακόμα η εποχή του φευγαλέου βλέμματος που κάνει ένα γρήγορο  σάρωμα – επιλογή και απόσβεση.

Παρ΄όλο αυτά – και μέσα σ΄αυτές τις τρεις λέξεις κρύβεται και ενεδρεύει η Ιστορία, μιας και αυτές οι τρεις λέξεις είναι ακριβώς ο άνθρωπος, γιατί ο άνθρωπος είναι το ον που κάποια στιγμή κάνει αυτό που δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί- Παρ΄όλα αυτά δεν χαθήκαν όλα.

Η ελληνική γλώσσα, αυτό το επικίνδυνο και «μολυσματικό» όργανο, παραμένει ζωντανή, η Λαϊκή μουσική , η Δημοτική μουσική, η Ποίηση, η λαϊκή μαγειρική, το κρασί, το λάδι, η αίσθηση της Ιστορίας, η ανάγκη για την Πόλη και την Αγορά, όλος ο Εθνικός Πλούτος, έστω κα αποδυναμωμένος, παραμένει ενεργός σε βαθμό που δεν μπορεί να διανοηθεί κανένα από τα Δυτικά Εθνη.

Η αλλοτρίωση εδώ προχώρησε λιγότερο από αλλού όπου μερικές φορές η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική. Η Ελλάδα είναι πολιτιστική υπερδύναμη. Στις δύσκολες εποχές που ήλθαν έχει χώρο να υποχωρήσει και να κρατηθεί. Εχει και την «παράδοξη» δυνατότητα να παίξει σημαντικό ρόλο.

Γι΄αυτό ελπίζω η κρίση να προλάβει να περισώσει ό,τι , τόσα χρόνια, ροκανίζει η ανάπτυξη. Και εύχομαι, ζυγίζοντας τις λέξεις, την καταρράκωση των ελπίδων. Εύχομαι να χαθούν τα ασημένια ρούχα, να καταπέσουν τα φτιασίδια, ν΄απομείνει αυτός ο λαός γυμνός. Για τριάντα χρόνια τώρα, είδα μπουκιά-μπουκιά το φαΐ που έτρωγε και ρούχο-ρούχο τη φορεσιά που τον έπνιξε.

Υπάρχει εδώ μια νεολαία ανήσυχη. Κυριολεκτικά τρωγλοδυτεί. Αυτοί θα είναι οι τιμωροί. Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που ακόμα τους ακολουθεί ο ίσκιος τους και κρυφά και χαμηλόφωνα συνομιλούν μαζί του.

Ελπίζω στην συνάντηση των δύο.

                                                                Β. Η.

Ζούμε σε ένα Κόσμο Μυστηρίου | 2

Ο άνθρωπος είναι αυτό πού δημιουργεί αλλά και αυτό πού πραγματικά είναι. Οι δύο αυτές όψεις του ανθρωπίνου όντος, συνθέτουν το μυστήριο της ύπαρξης του. Ο άνθρωπος γνωρίζει αυτό πού κάνει, αυτό πού δημιουργεί, αλλά διατηρεί στη καλύτερη των περιπτώσεων μια ελλειπτική γνώση του Εαυτού του. Είναι παράδοξο αλλά σαν άνθρωποι μας εγκλωβίζει τόσο πολύ η έξω από μας πραγματικότητα, πού φαίνεται να έχουμε αποκοπεί, από αυτό πού θα έπρεπε να είναι το πλέον οικείο μας , το εσωτερικό κομμάτι της ύπαρξης μας ,το περιβόητο «Γνώρισε τον εαυτό σου» του Σωκράτη.

Παράλληλα σαν όντα αναζητούμε την ευτυχία, αναζητούμε την «πατέντα», το σχήμα εκείνο πού θα μπορέσει να καταστήσει την ζωή μας ευτυχισμένη και χαρούμενη. Επεμβαίνουμε μέσα στη πραγματικότητα με σκοπό να αποκαταστήσουμε τις συνθήκες εκείνες πού θα φέρουν την ευτυχία .

Όλα , σχεδόν , από όσα κάνουμε αποσκοπούν στο να είμαστε ευτυχισμένοι। Άσχετα αν το επιτυγχάνουμε ή όχι –συνήθως δημιουργούμε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό πού επιθυμούμε- τείνουμε στη ευτυχία και στη ευδαιμονία.  Κάθε τι άλλο μας δημιουργεί δυσαρμονία και αναταραχή. Με ένα τρόπο μαγικό ή ύπαρξη της δυσαρμονίας μας ωθεί να πολλαπλασιάσουμε τις προσπάθειες μας για να επιφέρουμε τις αλλαγές εκείνες πού θα κατευθύνουν τα πράγματα ξανά προς το στόχο να είμαστε ευτυχισμένοι .Η δύναμη του ανθρώπου έγκειται στη φοβερή του εφευρετικότητα να ανασηκώνεται από τις πτώσεις του και να επαναλαμβάνει τις προσπάθειες του με σκοπό να πετύχει αυτό πού θέλει. Αυτό πού θέλει είναι να αισθάνεται καλά , να είναι ευτυχής και μπροστά στο στόχο του δεν διστάζει να συμπαρασύρει οτιδήποτε στέκεται στο δρόμο του. Ακόμα και αν αυτό είναι οι άνθρωποι πού είναι γύρω του.

Ιδιότητα της ευτυχίας είναι η δύναμη και η θέληση να πετύχω αυτό πού επιδιώκω. Αυτό σχηματικά γεννά την Εξουσία απέναντι στους άλλους . Όσο πιο βαθειά και ριζικά επιβάλλω την θέληση μου για να είμαι ευτυχισμένος και με όποιο τρόπο με βολεύει , δημιουργώ τις μορφές εκείνες μέσα στη πραγματικότητα , πού στερεοποιούν την κοινωνία γύρω μου, στο μοντέλο της ευτυχίας πού επιδιώκω. Τέτοια μοντέλα ευτυχίας καταλήγουν ανάλογα με το πόσο ισχυρά είναι και το πόσο μεγάλες είναι οι μάζες πού τα ακολουθούν, να αποτελούν τα κυρίαρχα μοντέλα ευτυχίας για ολόκληρες κοινωνίες .

Ενώ η επιθυμία για ευτυχία , η δύναμη , η θέληση,η Εξουσία, η δημιουργικότητα, βρίσκουν το ορατό τους αποτύπωμα μέσα στο πραγματικό, η περιοχή πού σχηματοποιούνται είναι αόρατη και βρίσκεται μέσα στο είναι του ανθρώπου. Οι εκφράσεις αυτές του ανθρώπου , είναι φύσει μυστηριώδεις και ανεξερεύνητες . Όλοι μας τις αντιμετωπίζουμε ως δεδομένες και φαίνεται να μην μας απασχολεί ούτε το πώς παράγονται αλλά ούτε η περιοχή πού τις παράγει. Όλα όσα είμαστε και όσα αισθανόμαστε , όλα όσα κάνουμε, τα καλύτερα αλλά και τα χειρότερα, έχουν έκφραση μέσα στον ορατό κόσμο της δραστηριότητας, αλλά δημιουργούνται μέσα στο μυστηριώδη χώρο του εαυτού, σε αυτό το μαγικό εργαστήρι πού ο άνθρωπος κουβαλά μέσα του και πού κατά πάσα πιθανότητα τον συνδέει με την ίδια την Δημιουργία. Εδώ πια μιλάμε για το μυστήριο στη απόλυτη του αποθέωση...

Το καπιταλιστικό μοντέλο ευτυχίας είναι το κυρίαρχο μοντέλο ευτυχίας της εποχής μας. Ένα μοντέλο πού συνθέτει συνοπτικά τα εξής χαρακτηριστικά: ο άνθρωπος είναι αυτό πού κάνει και κυρίως όταν το κάνει αποτελεσματικά. Ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου, το ποιος είναι μέσα του, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, τουλάχιστον στο βαθμό πού οι τάσεις του δεν αποκτούν πρακτική σκοπιμότητα. Σημασία δεν έχει το μέσον – ο σκοπός αγιάζει τα μέσα- αλλά η αποτελεσματικότητα του μέσου. Η αδυναμία είναι εμπόδιο στη κατάκτηση του σκοπού , άρα η κοινωνία την αντιμετωπίζει υποτιμητικά, Ο φτωχός ,ο αδύναμος, ο άρρωστος , ο γέρος ,ο αναποτελεσματικός μπορεί να βρει την θέση του μέσα σε αυτό το θεαματικό μοντέλο ευτυχίας, κυρίως παρασιτικά πνιγμένος στη ενοχή σε σχέση με την αδυναμία του , αλλά παράλληλα ακρωτηριασμένος από την έλλειψη της μη συμμετοχής στο κυρίαρχο μοντέλο ευτυχίας.

Θεός αυτού του μοντέλου είναι ο θεός –χρήμα . Είναι ο συνδετικός κρίκος του μοντέλου. Λανσάρεται σαν η αρχή πού δεν έχει αντίπαλο . Η απόλυτη συμπύκνωση ενός κόσμου πού βλέπει την ευτυχία του μέσα στη κατανάλωση των εμπορευμάτων πού παράγει. Είναι ένας κόσμος πού εκ των πραγμάτων κάνει τα στραβά μάτια στη αλήθεια, την δικαιοσύνη και την αγάπη, γιατί έχει σαν αρχή την ατομική ευτυχία . Μια ατομική ευτυχία πού αποκλείει τον απέναντι, αντιμετωπίζοντας τον είτε ως άγνωστο και κατά συνέπεια εχθρικό, είτε ως αντικείμενο χρήσης για να μπορεί να υπάρξει ευτυχισμένος . Είναι η κοινωνία των ατόμων πού εκλογικεύει τα πάντα , για να μην ασχοληθεί να αναζητήσει αυτό , πού μπορεί να την ανατρέψει και πού έγκειται σε μια βαθύτερη επίγνωση του εαυτού της .

Είναι η περιπέτεια στο βάθος του μυστηρίου της ανθρώπινης ύπαρξης και του φυσικού περιβάλλοντος πού την περικλείει, πού μπορεί να διαμορφώσει ένα διαφορετικό μοντέλο ευτυχίας για τον άνθρωπο, φέρνοντας τον πιο κοντά στον βαθύτερο εαυτόν του και κατά συνέπεια σε μια πιο εξευγενισμένη πρακτική δραστηριότητα. Μια τέτοια πορεία φέρνει σε μια πιο κοντινή σχέση την ύπαρξη και την κοινωνία πού αυτή παράγει.

Γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό να ατενίσουμε το Σύμπαν , την φύση πού μας περιβάλλει, τους ίδιους μας τους εαυτούς από την μυστηριακή τους όψη και όχι από την σκοπιά του πραγματισμού. Να μην ξεχάσουμε όσα ξέρουμε και έχουμε κατακτήσει ,αλλά να ανοίξουμε τους εαυτούς μας στις πλευρές πού ως τώρα έχουμε αποκλείσει

Αν υπάρχει αίτημα αλλαγής της ζωής μας και της κοινωνίας πού ζούμε αυτό το αίτημα ,κατά την γνώμη μου , δεν θα πρέπει να στηρίζεται στο να αναδιανείμουμε τον πλούτο αυτής της κοινωνίας, ένας πλούτος πού είναι εν πολλοίς, πνιγμένος στο αίμα και την απάτη. Δεν έχει νόημα να ζηλεύουμε αυτόν τον πλούτο. Μπορούμε να παράγουμε καινούργιο πλούτο και με καλύτερες προϋποθέσεις και περιεχόμενα. Ούτε έχει νόημα να ψάχνουμε να βρούμε τον επόμενο δυνάστη μας .Έχουμε καταλάβει αρκετά από αυτούς πού ήδη έχουμε δοκιμάσει.

Έχει νόημα να στηρίξουμε αυτή την αλλαγή μέσα από ένα εντελώς διαφορετικό νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης και ευτυχίας πού να αποδείξει, ότι οι άνθρωποι , σαν άτομα και σαν κοινωνία , δεν είναι έλλογες μαϊμούδες πού το μόνο πού θέλουν είναι τις μπανάνες τους για να είναι ευτυχισμένες. Αλλά ότι εξερευνούν το μυστήριο της ζωής γιατί αυτό θα τους συνδέσει με το μυστήριο της Δημιουργίας και το ότι αυτή είναι η μίνιμουμ απαίτηση –προϋπόθεση για την ευτυχία τους, ατομικά αλλά και σαν κοινωνία .

Καλωσήρθες Κρίση! | 3

Λέγεται ότι στην εποχή μας όπου έχουμε την δυνατότητα να δίνουμε συνεχείς απαντήσεις σ’ ένα σωρό θέματα, έχουμε χάσει την ικανότητα να θέτουμε το σωστό ερώτημα. Λέγεται επίσης ότι καλύτερα να δώσουμε μια λάθος απάντηση στο σωστό ερώτημα παρά μια σωστή απάντηση στο λάθος ερώτημα.

Διακόσια χρόνια μετά την ήττα της Γαλλικής Επανάστασης, ο κόσμος που προέκυψε απ’ αυτήν καλείται για μια ακόμα φορά, να σκεφτεί και να πάρει αποφάσεις πάνω στα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης της κοινωνικής ζωής και της πολιτικής οργάνωσης.

 Δηλαδή, το ηγεμονικό ερώτημα, που είναι φυσικά πνευματικό, θα τεθεί πρώτο:  Τι κάνει τη ζωή άξια να τη ζει κανείς. Από αυτό προχωράμε στο ερώτημα: Σε τι κόσμο θέλουμε να ζούμε. Και τέλος στο πολιτικό: Τι είναι εφικτό και πώς αυτό θα γίνει πραγματικότητα.

Θα προχωρήσει ο σύγχρονος κόσμος στην περιπέτεια μιας τέτοιας συνολικής απάντησης? Γιατί οι άνθρωποι σε περιόδους κρίσης το πρώτο που επιδιώκουν είναι να αρνηθούν το βάρος της αυτοσυνείδησης και των αποφάσεων που απορρέουν από αυτήν,  κοντολογίς το βάρος του εαυτού τους. Αρα, το τελευταίο ερώτημα είναι: Πώς θα βοηθηθούν να αναλάβουν ένα βάρος τόσο δυσβάσταχτο όσο και αναπόφευκτο?

            Σε αυτά τα ερωτήματα- που πρέπει να τίθενται με αυτή τη σειρά – πρέπει διαρκώς να επιστρέφουμε για να διατηρούμε την διαύγειά μας μέσα στον ακατάπαυστο βόμβο, την σύγχυση και τον κονιορτό που προκαλούνται από το τέλος της εποχής. Σ’ αυτά τα ερωτήματα χρειάστηκε να απαντήσει και η ανθρωπότητα στις μεγάλες ιστορικές της κρίσεις, κάθε φορά που ετοιμαζόταν να περάσει το κατώφλι μιας νέας εποχής.

                                 

                                                                                Β. Η.

Η Αλλαγή του Κόσμου

Εδώ και δεκαετίες, αλλά πολύ πιο καθαρά σήμερα λόγω της οξυμένης κρίσης, το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα κι ο λόγος που η κοινωνία μας φαίνεται να οδηγείται από αδιέξοδο σε αδιέξοδο, είναι η αδυναμία να διατυπωθεί απέναντι στα πράγματα ένας πολιτικός λόγος, που θα είναι και λογικά πειστικός αλλά και συγκινησιακά παρακινητικός. Ένας λόγος που θα απευθύνεται τόσο στο θυμικό, όσο και στο λογικό, καταφέρνοντας έτσι να συμπαρασύρει το βουλητικό των ανθρώπων προς μια έλλογη διέξοδο.

Μια σημαντική αιτία που ένας τέτοιος λόγος απουσιάζει, είναι, κατά τη γνώμη μου, ότι οι προσπάθειες αντιπολίτευσης στο κυρίαρχο αδιέξοδο διακατέχονται από τα φαντάσματα προηγούμενων, περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένων, απελευθερωτικών στιγμών. Κάποιοι θέλουν να βλέπουν το σήμερα με όρους 1789, άλλοι με όρους 1821, άλλοι σαν 1917, ή 1940, ή 1968, ή 1973. Έτσι, ανάλογα με την οπτική καθενός, καλούν σε μια αποτίναξη π.χ. μιας «τυραννίας» από ένα «πεινασμένο λαό», ή σε μια επανάσταση εναντίον μιας «απολυταρχίας» που «ποδοπατάει αλύπητα τα ανθρώπινα δικαιώματα», σε ένα «ταξικό αγώνα» εναντίον της «πλουτοκρατίας», ή σε μια «πάλη της εργατικής τάξης» ενάντια στην επιβολή «μεσαιωνικών συνθηκών» από τους καπιταλιστές, σ’ ένα εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα εναντίον «δυνάμεων κατοχής και δοσίλογων κυβερνήσεων», ή σε μια «εξέγερση με μπροστάρη τη νεολαία ενάντια σε μια χουντική κυβέρνηση».

Παρ’ όλο που όψεις πραγματικότητας υπάρχουν σε όλες αυτές τις οπτικές, η καθεμιά από μόνη της και όλες μαζί ή σε οποιοδήποτε μεταξύ τους συνδυασμό, είναι λαθεμένες∙ δηλαδή δεν καταφέρνουν να καταδείξουν αυτό που προσδιορίζει τη σημερινή κοινωνία και το οποίο διαφέρει από εκείνο που την προσδιόριζε σε όλες αυτές τις ένδοξες ιστορικές στιγμές. Την ίδια στιγμή, και για τον ίδιο λόγο, αποτυχαίνουν να αναδείξουν την ιστορική ιδιαιτερότητα ενός σημερινού υποκειμένου της αλλαγής, ή της ανατροπής, σε σχέση με τα προηγούμενα.

Σήμερα δεν βρίσκεται κανείς αντιμέτωπος με μια απολυταρχία ή μια τυραννία, εδραιωμένη πάνω σε «μεσαιωνικές», δηλαδή κάθετα και απολυτοκρατικά ιεραρχημένες, συνθήκες δουλειάς και ζωής∙ ούτε με ένα πλουτοκρατικό καπιταλισμό θεμελιωμένο πάνω σε μια βιομηχανική, δηλαδή συγκεντρωτική και συντηρητική, οργάνωση της εργασίας και της κοινωνίας. Ούτε καν με μια κλασική αστική δημοκρατία, στην οποία δεν εκπροσωπούνται τα λαϊκά κι εργατικά στρώματα. Σήμερα έχουμε να κάνουμε με μια ολιγαρχική δημοκρατία εδραιωμένη πάνω σε μια άκρως εκτεχνικευμένη − δηλαδή νεωτεριστική, εξατομικευμένη και εκλαϊκευμένη/μαζική συνάμα − κοινωνία, η οποία διυλίζεται και διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο από ένα τεχνικό Σύστημα.

Παρά τις πάμπολλες αυταρχικές όψεις και τυραννικές συμπεριφορές της, λοιπόν, πρέπει να γνωρίζουμε, πως η σημερινή ολιγαρχική δημοκρατία διαφέρει από την τυραννία, την απολυταρχία ή τη χούντα, σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο: στο ότι κάνει το λαό διαρκώς συμμέτοχο, και έτσι «συνένοχο», στις καίριες πολιτικές επιλογές και πρακτικές της, πράγμα που τη βοηθάει να διασπείρει την «συνενοχή» και για τις επιμέρους πράξεις της.

Επιπλέον, παρά τους συντηρητισμούς και τους ανορθολογισμούς της, την ίδια στιγμή η ακραία εκτεχνίκευση της τριλεκτικής «παραγωγή-κατανάλωση-διοίκηση», και η καλπάζουσα − χάρη στην Πληροφορική ως πράξη και ως ιδεολογία − καρκινογένεση ενός τεχνικού Συστήματος εντός της σημερινής κοινωνίας, κάνουν το λαό διαρκώς συμμέτοχο, και έτσι «συνένοχο», όχι μόνο στις πολιτικές επιλογές και πρακτικές της ολιγαρχικής τάξης αλλά, επίσης, στην κυρίαρχη οπτική των πραγμάτων και στα κυρίαρχα ήθη, που έχουν πάψει να είναι αστικά και συντηρητικά. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά τα ήθη αξίζει να προσεχτεί, πως οι κυρίαρχες τάξεις ασπάζονται ανοιχτά και με ολοένα και μεγαλύτερη άνεση μια σειρά από «στιλ» που έως πριν δυο δεκαετίες προσδιόριζαν το περιθώριο, ακόμα και τον λεγόμενο υπόκοσμο, δηλαδή στιλ απενοχοποιημένου μηδενισμού... ενώ την ίδια στιγμή τα λαϊκά στρώματα θεωρούν τίτλο τιμής το ότι κατορθώνουν ν’ αποτινάξουν τις παραδόσεις τους και να εκμοντερνιστούν κατά το πρότυπο των κυρίαρχων τάξεων, καταλήγοντας έτσι να ασπάζονται, και αυτά, «στιλ» απενοχοποιημένου μηδενισμού. Και σε ό,τι αφορά την οπτική των πραγμάτων, θα έλεγα πως δεν είναι τυχαίο λ.χ. ότι σε μεγάλο βαθμό ακόμα και οι αμεσοδημοκρατικές ριζοσπαστικές επικλήσεις εμπνέονται κατά βάθος από έναν ευφρόσυνο τεχνικό ουτοπισμό, στο βαθμό που στη θέση του συμβολικού πεδίου γράφουν «μηδέν» και υπολογίζουν ότι το κοινό δεν (θα) είναι συμβολικός Κοινός Λόγος αλλά αμοιβαίος συντονισμός δράσεων μέσω του διαδικτύου.

Κατόπιν όλων αυτών, εκείνο που εδώ θέλω να τονίσω, είναι ότι η σημερινή εδραίωση μιας ολιγαρχικής δημοκρατίας πάνω σε μια άκρως εκτεχνικευμένη/εκλαϊκευμένη κοινωνία που διυλίζεται και διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο από ένα τεχνικό Σύστημα, συνεπάγεται και μια ριζική αλλαγή σε ό,τι αφορά το υποκείμενο της κοινωνικής αλλαγής. Πρόκειται για μια αλλαγή, την οποία διαισθάνονται όλοι όσοι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, βεβαιώνουν πως είναι πλέον δύσκολο «να διακρίνει κανείς με σαφήνεια τον εχθρό» − και αυτή τη δυσκολία νομίζω ότι προσπαθούν να υπερφαλαγγίσουν, αλλά λιγάκι κλείνοντας τα μάτια και χωρίς να ζοριστούν, όσοι προτιμούν να βλέπουν το σήμερα σαν ένα είδος αναβίωσης παλιότερων ένδοξων στιγμών υψώνοντας, έτσι, παλιές σημαίες κι ανασκάβοντας παλιά χαρακώματα.

Η αλλαγή του υποκειμένου της αλλαγής για την οποία μιλώ, προσδιορίζεται από το γεγονός ότι, εκείνο που συντηρεί την αδικία και την ανελευθερία των σύγχρονων κοινωνιών, δεν είναι πια μια τάξη συγκροτημένη έξω από το λαό (όπως ήταν η αριστοκρατία, ή η αστική τάξη των πρώτων αιώνων της κυριαρχίας της), ώστε να μιλάμε για «ταξικό εχθρό» και «ταξικό αγώνα» ακριβώς όπως έως τα μέσα με τέλη του 20ού αιώνα. Ούτε βεβαίως μια εξωτερική δύναμη κατοχής (όπως η οθωμανική αυτοκρατορία, ή οι φασιτικές και ναζιστικές δυνάμεις κατοχής του Β΄ ΠΠ), για να μιλάμε για «εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα». Ούτε και έχουμε να κάνουμε με κυρίαρχα ήθη βιομηχανικού τύπου, ώστε να μιλάμε για απελευθέρωση της φαντασίας και ριζοσπαστικοποίηση των επιθυμιών ως όπλα ανατροπής του κατεστημένου.

Το σημερινό υποκείμενο της αλλαγής προσδιορίζεται από το γεγονός της σημερινής συμμετοχής/«συνενοχής» του λαού στις κυρίαρχες πολιτικές επιλογές, στην κυρίαρχη οπτική του κόσμου και στα κυρίαρχα ήθη της εκτεχνικευμένης και νεωτεριστικής ολιγαρχικής δημοκρατίας και, επομένως, έχει να συγκροτηθεί από τη σύγκλιση δυο δεδομένων:

1. από το ότι οφείλει να είναι σε θέση και διάθεση να αλλάζει όχι μόνο τον κόσμο αλλά και τον εαυτό του∙ και 2. από το ότι ο άνθρωπος αυτών των κοινωνιών έχει μπουκώσει πια από την «απενοχοποιημένη» υπερτροφία της εξατομίκευσης χωρίς ωστόσο να επιθυμεί, ακόμα, μια επιστροφή/υποστροφή σε κάποιον προ-εξατομικευτικό κολλεκτιβισμό.

Για να είμαι πιο ακριβής, γνώμη μου είναι ότι το υποκείμενο της αλλαγής δεν είναι απλώς θέμα ότι «οφείλει», «να είναι σε θέση», «να έχει διάθεση» να συγκροτηθεί κάτω από αυτούς τους δύο όρους: δεν μπορεί να υπάρξει, σήμερα, άλλου τύπου υποκείμενο της αλλαγής!

Πάνω σε αυτές τις γραμμές σκέψης θα προσπαθήσω να ακολουθήσουν οι επόμενες αναρτήσεις μου στον καλοτάξιδό μας Πύραυλο. Δεν κρύβω ότι έχω την αίσθηση, πως η κρίση που περνάει σήμερα η ελληνική κοινωνία έχει να κάνει, σε σημαντικό ίσως βαθμό, με την ολοκλήρωση της ένταξής της στις σύγχρονες εκτεχνικευμένες ολιγαρχικές δημοκρατίες και με τις καθυστερήσεις που είχε μέχρι σήμερα επιδείξει προς αυτή την κατεύθυνση - πράγμα που κάνει ακόμα πιο κρίσιμα τα παραπάνω ζητήματα.

Γιάννης Ιωαννίδης