Συζητήσεις σε αεροδρόμια καφενεία και κουζίνες

    

      Δύο χρόνια πριν, έχοντας μόλις επιστρέψει από ένα ταξίδι τους στην Αίγυπτο και λίγο ανατολικότερα, στη Συρία και στο Πακιστάν, μας ενημέρωσαν σχετικά, και μοιράστηκαν  μαζί μας την εκτίμησή τους, ότι τα  αραβικά καθεστώτα δεν  έχουν περιθώριο ζωής  πάνω από ένα χρόνο.

     Οι παππούδες τους  ζούσαν σε μια περιοχή του κόσμου όπου οι Βρετανοί  τράβηξαν μία γραμμή  και ονόμασαν ό,τι βρισκόταν ανατολικά της  Πακιστάν και ό,τι  ήταν δυτικά, Αφγανιστάν.  Αυτό όμως  δεν τους εμπόδισε, αυτούς  και τα παιδιά τους, να κατεβάζουν τον  χειμώνα τα πρόβατά τους  στο Πακιστάν  και να τα ανεβάζουν το καλοκαίρι στο  Αφγανιστάν.   Μία κατάσταση που συνεχίζεται αδιάλειπτα ως τα σήμερα.

     Οι ίδιοι, Βρετανοί υπήκοοι της τελευταίας  ώρας, μίλαγαν  πέντε-έξι  από τις γλώσσες που μιλιούνται από το Μαγκρέμπ,  την Βορειοδυτική Αφρική, ως  την Ινδία και την Κεντρική Ασία. Είχαν λοιπόν, όχι μόνο την δυνατότητα να συγκρίνουν αυτές  τις περιοχές  με την Δύση αλλά και – σαν άνθρωποι- την διαύγεια να εκτιμούν σωστά. Ούτε βέβαια μειωνόταν αυτή η διαύγεια από το γεγονός ότι ήταν «πιστοί» και περιτμημένοι!

    Είχαν πει λοιπόν, ότι η Αίγυπτος  που ο πληθυσμός  της  αυξάνει αλματωδώς, και 70 στους  100 ανθρώπους είναι  κάτω  των 25 χρονών, είναι ένα καζάνι που βράζει. Οι Αμερικάνοι βέβαια,  κάθε 10 χρόνια, της  χάριζαν το  εξωτερικό της  χρέος γιατί η χώρα αυτή προμήθευε το κράτος του Ισραήλ τo 40% της ενέργειας  που χρειαζόταν, το καθεστώς Μουμπάρακ  βοηθούσε αποτελεσματικά τον αποκλεισμό της  Γάζας,  κλείνοντας  το συνοριακό πέρασμα στη Ράφα  και κρατούσε πειθήνια τον κώδικα  σιωπής  για το συνεργατικό  έγκλημα  ενάντια στον Παλαιστινιακό λαό.

     Τώρα λοιπόν που η Αμερική αντιμετωπίζει όλο και αυξανόμενα προβλήματα, η λιμνάζουσα Αίγυπτος του Μουμπάρακ  «βάραινε  όλο και πιο πολύ στα χέρια τους.»

      Στις διστακτικές αμφιβολίες  μας  που είχαν να κάνουν με τα 2 εκατομμύρια χαφιέδες, ρουφιάνους  και  πράκτορες  του Μουμπάρακ, την  απόλυτη εξάρτηση  δηλαδή ενός μεγάλου μέρους του λαού από το καθεστώς, είχαν την γνώμη ότι οι 60άρηδες θα άντεχαν την ταπείνωση να στέκονται στις ουρές  για να πάρουν τις δύο αραβικές πίττες και τα όσπρια που διέθετε η κυβέρνηση στα συσσίτια αλλά οι νέοι όχι. Τα ίδια ίσχυαν λίγο- πολύ για όλα τα αραβικά καθεστώτα  της Βόρειας Αφρικής  και της Μέσης Ανατολής, του Ιράν συμπεριλαμβανομένου.  Αυτοί οι νέοι, όλο δίψα για ζωή, αν και θα συνέχιζαν να αναστατώνουν την Δύση σαν προσφυγική πλημμύρα θα παρέμεναν και πάλι αναρίθμητοι στις πατρίδες  τους  για να απαιτήσουν την στοιχειώδη αξιοπρέπεια. Επομένως  είπαν ότι, ναι, το καζάνι βράζει και έδιναν στα καθεστώτα ένα χρόνο ζωής. Το ραντεβού στην Ταχρίρ  ήταν δηλαδή  προαναγγελθέν!

       ¨Όταν λοιπόν ο ένας  χρόνος πέρασε και τα γεγονότα που ακολούθησαν την θυσία του Μπουαζίζι  στην Τυνησία σάρωσαν όλη την Μέση Ανατολή, δεν εκπλαγήκαμε τόσο από τα γεγονότα καθ’ εαυτά  όσο από την ακρίβεια της  πρόβλεψης.

       Αυτή η δημογραφική μέθοδος  ψηλάφησης  των πραγμάτων  έχει πολύ ενδιαφέρον. Καλό είναι λοιπόν να την εφαρμόσουμε λίγο στα δικά μας. Στα της Δύσης  και της Ελλάδας δηλαδή.

      ¨Όταν μιλάμε για την παρακμή της Δύσης, ας δούμε αυτή την παρακμή και σαν δημογραφικό μαρασμό, σαν αίτιο και αποτέλεσμα μιας  δημογραφικής  φθοράς. Πράγματι, μια κοινωνία που γεννάει πολλά παιδιά πιστεύει στην ζωή. Αντίθετα, οι άνθρωποι που αρνούνται να γεννήσουν – με οποιαδήποτε δικαιολογία- έχουν στραφεί  προς την συντήρηση και την κατοχύρωση. Επομένως,  κοινωνίες  που φθίνουν δημογραφικά δύσκολα εξεγείρονται. Ναι, θα δυσανασχετούν για οικονομικά θέματα συνεχώς αλλά εξέγερση σημαίνει, διεκδικώ την ζωή. Στο σύνολό της.

      Η δεκαετία του ‘60, η μητέρα όλων των δεκαετιών, που αναστάτωσε την Δύση ήταν μια έκρηξη  ζωικής δύναμης  που φυσικά προερχόταν από τους νέους της. Εύστοχα, οι κοινωνιολόγοι της εποχής συνδύασαν  την γενιά της  «αμφισβήτησης»  με την έκρηξη των γεννήσεων, το baby boom  μετά τον πόλεμο. Τους ονόμασαν μάλιστα, baby boomers. Τι πιο φυσικό οι άνθρωποι στη Δύση μετά το σοκ θανάτου που υπέστησαν από τον πόλεμο, να θέλουν  να ζήσουν. Κι αφού η πρώτη μεταπολεμική γενιά έχτισε και ανοικοδόμησε χωρίς να ρωτάει,  ήταν φυσικό η επόμενη να κάνει όλες τις ερωτήσεις  μαζεμένες.

       Τότε η πλατιά διάδοση των ναρκωτικών έδειξε ότι το φαντασιακό της  Δύσης είχε αρχίσει να εξαντλείται. Η αδυναμία της να φανταστεί και να υλοποιήσει κάτι διαφορετικό την οδήγησε –όπως και άλλους πολιτισμούς στην φάση της παρακμής  τους- στην επιστράτευση των ουσιών.  Η ήττα της αμφισβήτησης  έφερε την Δύση στο αδιέξοδο μιας βαθειάς ανισορροπίας  που δεν διευθετήθηκε. Και η δεκαετία του ’60 ήταν το κύκνειο άσμα της. ¨Εκτοτε η Δύση μοιάζει περισσότερο να πενθεί παρά να ζει.

        Πιο συγκεκριμένα εδώ στην Ελλάδα, οι δυό  γενιές  μετά τον πόλεμο, πολυπληθείς  και δυναμικές,  η μία έθρεψε το τελευταίο κύμα μετανάστευσης- αστυφιλία και  Δ.Ευρώπη- και δόθηκε στους  κοινωνικούς  αγώνες  πριν από την δικτατορία, ενώ η  επόμενη έκανε την Νομική και το Πολυτεχνείο. Αυτοί οι τελευταίοι (τα θυμόμαστε αυτά) δεν ήταν δυνατόν,  με τα παγκόσμια νέα που έφταναν μέσα από κλειστά σύνορα, να ανεχτούν κάποιους συνταγματάρχες  να τους λεν πως θα ζήσουν!

          Τα ίδια θα συμβούν και στο Ιράν. Ούτε εκεί θα αντέξουν τα αγόρια και τα κορίτσια, για πολύ ακόμα, τους  μουλάδες να τους εγκαλούν επειδή βάδιζαν στο δρόμο χέρι-χέρι!

          Γιατί για τη ζωή που στερούνται, εξεγείρονται και σκοτώνονται εκεί κάτω και όχι για το τελευταίο μοντέλο του  I-pad  όπως θέλουν να μας πείσουν αυτοί που βάφτισαν τις  αραβικές εξεγέρσεις, «Αραβική άνοιξη.»  Μια ζωή που διατηρεί ενότητα. Και αναφορά. Και δεν έχει διαλυθεί, όπως εδώ, σε ένα σύμπαν σχετικισμού και επιλογών. Το πείσμα και η περιφρόνηση στον θάνατο που δείχνουν οι  Άραβες  διαδηλωτές  μας λέει  πως υπάρχει ένα βαθύτερο θέμα τιμής.

             ¨Όταν πριν από λίγα χρόνια, ό Ισραηλινός στρατός ισοπέδωσε τον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν, στην Δυτική ¨Όχθη,  οι νεαροί μαχητές  που διέφυγαν μέσα απ’ τα χαλάσματα άφησαν πίσω τους, γραμμένα στους ετοιμόρροπους τοίχους,  μερικά συνθήματα. Ένα απ’ αυτά έλεγε:  «Πρώτα η αξιοπρέπεια, μετά η γη,  μετά εμείς.»  Αυτό ακριβώς δονεί τον Αραβικό κόσμο και μόνο ένας απόηχός του φτάνει ως εμάς.

         Και μια ασπροντυμμένη γριά,  φάντασμα των ερειπίων, συνοδευόμενη από την εικοσάχρονη νύφη της  φρεσκοχήρα και γκαστρωμένη, ξεστόμισε κάτω από ένα ανθρωποκτόνο ήλιο:  έχω 7 παιδιά μπορώ να δώσω ένα-δύο για την Παλαιστίνη.

        Ποιος θα πέθαινε για ένα  i-pad?  Και ποιος θα εξεγερθεί για την τελευταία άνοδο των spreads?  Δηλαδή για το τέλος του δικαιώματος να καταναλώνει? ‘Οσο για την πείνα,αυτή περισσότερο γονατίζει και πειθαρχεί παρά ξεσηκώνει.  Ίσως τώρα γίνεται λίγο πιο κατανοητό γιατί το σήμα, το αίτημα για ζωή, που εκπέμπεται από διάφορα σημεία είναι καθαρότερο και δυνατότερο στις Αραβικές χώρες και ασθενέστερο στον  «αναπτυγμένο» κόσμο που γερνάει. Εκεί κάτω δεν έχουν ψωμί να φάνε, δεν ξέχασαν όμως την θυσία και προβάλλουν  σαν θεμελιώδη αξία την αξιοπρέπεια. Και η αξιοπρέπεια φέρνει ψωμί.  Σ’ ένα κοινό τραπέζι.

         Υποψιάζομαι λοιπόν ότι εδώ στη Δύση όπου τον τόνο δίνουν οι μεγαλύτερες ηλικίες, μια νεολαία-ήδη σε δύσκολη  θέση από πλευράς  αριθμών- που δεν έχασε ακόμα τον χυμό της  ζωής  και δεν θέλει να χάσει τελείως τα λογικά της,  θα κάνει αυτό που κάθε νεολαία ξέρει καλά να κάνει:  να επιδιώξει το νόημα της ζωής. Το οποίο βέβαια είναι αδιάσπαστο. Αλλιώs, σε λίγο, όσοι θα διαδηλώνουν στο Σύνταγμα θα είναι μόνο οικονομολόγοι. Που ακούστηκε όμως να εξεγείρονται οι οικονομολόγοι?

          Και θα σου βγαίνει η  πίστη να συναντήσεις έναν κανονικό άνθρωπο!

                                                                                                  

             .                

                                                                                                          Β.Η.