Η Κοινωνία ενάντια στο κράτος

«Κρίση είναι να σε κυκλώνει η φτώχεια μαζί με την αστυνομία.»

Το ελληνικό χρέος στα έτη 2009, 2011, 2014

     Επιτέθηκαν σε ηλικιωμένους, σε μεγάλες γυναίκες, έβρισαν χυδαία και έσυραν χάμω νεαρές κοπέλες που θα γίνουν μάνες, επιτέθηκαν σε παλληκαράκια που προσπαθούσαν να απομακρύνουν τραυματίες φωνάζοντας «θα σας γαμήσουμε μουνόπανα  Δημοκρατία τέλος». Επιτέθηκαν στο ιατρείο στο σταθμό του μετρό του Συντάγματος.  Από δω και πέρα η Γάζα ολοένα θα πλησιάζει.

     Προσπάθησαν να σπάσουν το φρόνημα του κοσμάκη και κατάφεραν να τον εξοργίσουν.

     Ο χημικός πόλεμος του κράτους ενάντια στο λαό. Ο διαβρωτικός πόλεμος των ΜΜΕ ενάντια στο πνεύμα αντίστασης. Ο εσωτερικός στρατός που φτιάχτηκε τα τελευταία 3 χρόνια. (55.000 νέοι άνθρωποι με αντικείμενο εργασίας μη σαφώς κατονομαζόμενο - πόσος είναι άραγε ο εθνικός στρατός που φυλάει τα σύνορα?) Τα διαρκή πήγαιν- έλα του με κλούβες και μηχανάκια για να φοβάται ο κόσμος.

    Τελικά είναι αυτοί που φοβούνται ότι το μόνο έργο που θα παράγουν οι αλληλοδιάδοχες κυβερνήσεις τους θα είναι ταραχές

     Η πολιτική τάξη, η εκτελεστική εξουσία, η νομοθετική, η δικαστική και πάει λέγοντας. Και ξανά, η αιώνια συμπόρευση των ΜΜΕ. Θίασοι επί σκηνής που μάταια επιμένουν να τελειώσουν την τελευταία πράξη.

     Είναι χαμένοι γιατί υπερέβησαν τα μέτρα.

     Και πίσω τους οι μεγάλοι παίκτες που περιμένουν. Οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί κηδεμόνες. Οι «ανήσυχες» και «νευρικές» αγορές. Οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Αθήνα. Βλέμματα ανησυχίας αλλά και βλέμματα ελπίδας.

     Υπάρχουν αναρίθμητοι άνθρωποι καλής θέλησης παντού, ακόμα και στην Ευρώπη.

     Η σύγχυση της κοινωνίας η οποία είδε το πελατειακό κράτος της σε βαθειά κρίση, οι ενοχές της γι αυτή τη σχέση δωροδοκίας που καλλιεργήθηκαν έντεχνα, το σοκ μπροστά σε μια ανεδαφική κυβέρνηση  που γίνεται αλλότρια, έδωσαν κάποιο χρόνο στους κυβερνώντες.

     Αλλά και αυτή η περίοδος έφτασε στο τέλος της.

     Ένα κομμάτι της κοινωνίας που ξεφεύγει από τη χρόνια παθητικότητα συγκροτείται και είναι φανερό ότι θα παίξει σημαντικό ρόλο. Η βαθειά ομοφωνία στο λαό ότι κάτι κακό συντελείται, ομοφωνία που έχει να εμφανιστεί σε τέτοιο βάθος από το χειμώνα του ’73 - ’74. Η συμπάθεια προς την κινητοποιημένη μερίδα. Το διαρκώς αυξανόμενο στρίμωγμα και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που αρχίζει να επικρατεί.

     Τι σημαίνουν όλα αυτά?

     Η χώρα καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό πριν από την «κρίση» κι έκαναν τους λογικούς ανθρώπους να παραμιλούν. Τώρα που έχασαν κάθε αίσθηση  πραγματικότητας αρχίζει η κοινωνία να στρέφεται ενάντια στο κράτος της. Μια κοινωνία γυμνή και φαινομενικά αδύναμη. Όλα τα συστατικά του δράματος είναι εδώ, και όλες οι πλευρές του. Ένας – ένας θα εμφανίζονται οι πρωταγωνιστές του.

     Τι μπορεί να συμβεί? Μια απόπειρα βίαιης καταστολής? Μήπως μια δημόσια αιματοχυσία?

   

     Δεν είμαστε όμως ένας άπραγος λαός. Μη φοβάστε.  Ό,τι και να γίνει θα το αντιμετωπίσουμε, όπως άλλοι παλαιότεροι έζησαν πολύ δυσκολότερες καταστάσεις. Ούτε θα βρεθούμε, ένα φοβισμένο και άτακτο πλήθος μπροστά σε ό,τι  πρόκειται να ‘ρθει.

     Τι θα μας σώσει?

     Όπως πάντα ή αδελφοσύνη. Όλους εμάς, που έχουμε τόσο διαφορετικές καταγωγές μας ενώνει η άχαρη μοίρα που μας ετοίμασαν. Και αυτή η πικρή αίσθηση που μαζί της μεγαλώσαμε: η ελληνική κοινωνία «καίει» τους ανθρώπους της, τον πιο σημαντικό της πλούτο!

     Και η οργάνωση. Μια τέτοια οργάνωση που ποτέ δεν τόλμησε να ονειρευτεί το δύσμορφο ελληνικό κράτος. Αλλά η οργάνωση- και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό- δεν είναι κάτι τεχνικό. Οργανώνονται οι άνθρωποι- όπως και συναδελφώνονται- μπροστά σε ένα κοινό κίνδυνο, όταν δεν υπάρχει κάνεις να τους σώσει.

     Και ο γνώμονας και το στήριγμα θα είναι  παραμελημένες αλήθειες που από ανάγκη θα προσεγγίσουμε πάλι. Αυτές που θα μας επιτρέψουν να αρθρώσουμε ξανά ένα λόγο και να χτίσουμε επιτέλους χωρίς ντροπή!

     Ίσως φαίνεται ότι μιλάω εξωπραγματικά όταν μιλάω για οργάνωση και αδερφοσύνη. Αλλά όταν σημάνει η ώρα τους θα αποδειχθούν  η μόνη ρεαλιστική λύση. Ήδη εμφανίστηκαν και αναπτύσσονται. Άλλωστε πάντοτε εκπλήσσουν οι Έλληνες όταν βρίσκονται «υπό πίεσιν» . Κι έκαναν λάθος να τους προκαλέσουν σαν σύνολο.

     Υ.Γ. Εν τω μεταξύ, φίλοι αγαπημένοι- μπάνια. Θάλασσα! Αλλοιώς βουνά!

Το μέλλον θα απαιτήσει καλή φυσική κατάσταση.

     Ας απολαύσουμε το Ελληνικό Καλοκαίρι. Οι χορτασμένοι από ζωή άνθρωποι δύσκολα σκύβουν το κεφάλι. Αφήστε που ήταν πάντα καλοί στην παρέα!

Β. Η.

«Καθένας είναι προϊόν των έργων του...

 Καθένας είναι προϊόν των έργων του και η παθητικότητα κοιμάται όπως έχει στρώσει
Γκυ Ντεμπόρ, Εισαγωγή στη τέταρτη ιταλική έκδοση της «Κοινωνίας του Θεάματος».

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της σημερινής κοινωνικής εξαθλίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται καταφανώς στη αποδοχή του οράματος της εξουσίας σαν ένα πλήρως αποδεκτό όραμα ολόκληρης της κοινωνίας των ανθρώπων.

Το όραμα της εξουσίας για την οργάνωση και την διεύθυνση της κοινωνίας δεν πραγματώθηκε αναίμακτα. Η εξουσία παλεύει καθημερινά με απόλυτη αφοσίωση και συνέπεια ως προς τους στόχους της και με ισχυρές δυνάμεις που την αμφισβητούν και βρίσκονται στο στρατόπεδo της, αλλά και με την ίδια την κοινωνία, την οποία πρέπει να πείθει αδιαλείπτως για την άποψη της. Η εξουσία γνωρίζει το τι θέλει μέσα στο κόσμο, γνωρίζει το πώς και με τι κόστος θα το αποκτήσει, αλλά επίσης ερμηνεύει σωστά μια τεράστια γκάμα πραγματικών αναγκών και προδιαθέσεων της κοινωνίας και κατανοεί τον τρόπο πού θα τις διαχειριστεί. Η εξουσία έχει και μνήμη και συνείδηση της ιστορίας της. Είναι ενεργό υποκείμενο μέσα στη ιστορία αυτού του κόσμου και μάλιστα ίσως να είναι το μόνο ενεργό υποκείμενο της κοινωνίας μέχρι αυτή την στιγμή.

Οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια οραματίστηκε να σπάσει το μονοπώλιο της εξουσίας επάνω στο πλανήτη, επιδιώκοντας να δημιουργήσει εναλλακτικές μορφές διαχείρισης της κοινωνίας και να αντιπαλέψει με την εξουσία, απέτυχε παταγωδώς.

Το εξουσιαστικό τέρας ταχύτατα ενσωμάτωσε τέτοιες προσπάθειες (επαναστάσεις, εξεγέρσεις, αμφισβητήσεις) αποδεικνύοντας την αδιαμφισβήτητη αντοχή του, αλλά και την καλύτερη κατανόηση της ανθρώπινης φύσης. Ακριβώς αυτό το τελευταίο, η καλύτερη κατανόηση της ανθρώπινης φύσης, δίνει στη οργανωμένη εξουσία στρατηγικό πλεονέκτημα σε βάθος χρόνου και εμπειρίας. Διότι, όντως, η ανθρώπινη φύση δεν είναι μόνο καλή και αγαθή, φίλη του πνεύματος και της αγάπης, δεν σφύζει από κατανόηση και ανθρωπιά, δεν είναι ενεργητική και α-συμφεροντολογική. Η ανθρώπινη φύση δεν ρέπει μόνο προς την ομορφιά και τον οραματισμό μιας καλύτερης ανθρώπινης κοινωνίας  που αποκαθιστά ανθρώπινες σχέσεις σεβασμού και αποδοχής. Είναι αλήθεια ότι η ανθρώπινη φύση έχει και μια τραγικά σκοτεινή πλευρά παράλληλα με την φωτεινή. Μια πλευρά μυστικοπαθή, εμπαθή, συμφεροντολογική, βαθύτατα παθητική και σαφώς πάσχουσα από έλλειψη αυτο-επίγνωσης και εποπτείας. Μια πλευρά πού κινείται διαρκώς από τον φόβο της προσωπικής ανασφάλειας και του θανάτου. Δυστυχώς, αυτή η πλευρά μας, πού κινείται μέσα στις σκοτεινές περιοχές της ανθρώπινης ύπαρξης , πάει χέρι –χέρι με την άλλη, την φωτεινή, παλεύει καθημερινά μαζί της και - για να είμαστε ειλικρινείς - κερδίζει και τις περισσότερες μάχες μέσα στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Σε πείσμα των ουτοπιστών, που θεωρούν ότι ο άνθρωπος είναι μόνο καλός και στήνουν τα οράματα τους πάνω σε αυτή την εκδοχή, ό άνθρωπος δεν είναι μόνο καλός, ούτε μόνο κακός, αλλά είναι και τα δύο σε συνεχή τριβή και με άγνωστη έκβαση.

Επίσης είναι αρκούντως σημαντικό να τονισθεί, ότι η σκοτεινή πλευρά στον άνθρωπο δεν είναι δημιούργημα των κοινωνικών συνθηκών. Αυτό καθίσταται ένα πολύ καλό άλλοθι για τις ενοχές μας και την αδράνεια πού επιδεικνύουμε να αντιμετωπίσουμε τον κακό εαυτό μας. Η σκοτεινή πλευρά υπάρχει σε όλους μας - όπως υπάρχει και η φωτεινή -, και είναι μέσα στη φύση και στη φύση του κόσμου που κατοικούμε το να παλεύουμε με τα αντίθετα σε όλα τα επίπεδα. Οι κοινωνικές συνθήκες επηρεάζουν και την καλή και την κακή πλευρά του ανθρώπου. Δεν φτιάχνουν όμως, αυτές, τις πλευρές. Ο ίδιος ο άνθρωπος κουβαλά την διττή του φύση και ανά πάσα στιγμή αποφασίζει στο πού θα ενδώσει.

Η εξουσία λοιπόν έχει μια αρκετά καλή επίγνωση αυτής της κατάστασης της ανθρώπινης φύσης. Γνωρίζει να εκμεταλλεύεται στο έπακρον τις θετικές και φωτεινές όψεις του ανθρώπου, να καλλιεργεί παράλληλα τις αρνητικές, να δημιουργεί συνεχώς ένα περιβάλλον ελεγχόμενο, στο οποίο και οι δύο αυτές όψεις εποπτεύονται, όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά χωρίς να ξεφεύγουν πέρα από το επιτρεπτό όριο. Όταν η φωτεινή όψη του ανθρώπου παράγει τα αποτελέσματα εκείνα πού η εξουσία νοιώθει να απειλούν το όραμα της και την ίδια την φύση της ύπαρξης της, τότε η εξουσία δρα  θέτοντας ανυπέρβλητα εμπόδια. Εμπόδια που τελικώς οδηγούν τις δημιουργικές δυνάμεις των ανθρώπων και της κοινωνίας σε τέλμα και απογοήτευση. Αν τα εμπόδια δεν επαρκούν για να αναστείλουν,  τότε μπορεί να χρησιμοποιήσει τα πιο βαριά όπλα της .

Η σκοτεινή πλευρά της φύσης του ανθρώπου βρίσκεται εκ προοιμίου πιο κοντά στη εξουσία και αποτελεί κεντρικό όπλο της. Μέσω αυτής της πλευράς συμμετέχουμε και ευθυνόμαστε στο γενικότερο «άρρωστο» πανηγύρι μιας κοινωνίας που πάει στο μηδέν. Εμείς όλοι, επιτρέπουμε σε μια στενή κλίκα ανθρώπων να μας διοικούν με τον τρόπο πού μας διοικούν. Η παθητικότητα μας και το γεγονός ότι παρακολουθούμε την σκοτεινή μας όψη με την άκρη του ματιού μας και όχι κατάφατσα, δίνει το δικαίωμα σε όσους λατρεύουν την εξουσία, να μας συμπεριφέρονται σαν να είμαστε ανόητα ζώα .

Ο αφέντης ξέρει κάτι περισσότερο από τον δούλο για αυτό είναι αφέντης. Προλετάριος δεν είναι αυτός που δεν ελέγχει τα μέσα παρaγωγής. Προλετάριος, επίσης, δεν είναι αυτός πού δεν ελέγχει τη ζωή του και το ξέρει. Προλετάριος δεν είναι εκείνος που δεν έχει φράγκα και περιμένει από κάποιον είτε λέγεται κράτος, είτε λέγεται επιχειρηματίας να φτιάξει δουλειά για να μπορεί αυτός να ζήσει. Προλετάριοι είναι όσοι κατανοούν την αντιθετική φύση της ύπαρξης τους, ξέρουν ότι δεν την διαχειρίζονται, ξέρουν ότι μέχρι σήμερα επέτρεπαν σε κάποιους να την διαχειρίζονται στο όνομα τους και επιτέλους αποφασίζουν να αναλάβουν αυτό το έργο οι ίδιοι για τον εαυτόν και για την κοινωνία.

Τα γεγονότα πού διαδραματίζονται εδώ και καιρό στη Πλατεία Συντάγματος, με τις ογκώδεις συγκεντρώσεις, τις βραδινές συνελεύσεις, τις συγκρούσεις με τις μονάδες καταστολής, την απαίτηση για άμεση δημοκρατία, τη συζήτηση για τις ευθύνες που έχει το σύστημα αλλά και οι πολίτες για να οδηγηθούμε σε αυτή την κοινωνική κρίση, έχουν αποτυπώσει σε όλους την πεποίθηση ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας έχει αποφασίσει να ανοίξει ένα διάλογο με τον εαυτό του και την κοινωνία. Ένα διάλογο πού μέχρι πρόσφατα ήταν παγωμένος και ανύπαρκτος. Αυτό δηλώνει ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας ψάχνει για ένα διαφορετικό όραμα για τον κόσμο όπου ζει. Αυτό το όραμα μπορεί να εξακολουθεί να παραμένει ασαφές και θολό, αλλά δεν παύει να αποτελεί μια χαραμάδα ελπίδας και ζωντάνιας σε μια εποχή πού το απονεκρωμένο τείνει να κυριεύσει το ζωντανό.

Οι ανωτέρω περιγραφές της πραγματικότητας - εσωτερικής και εξωτερικής -, αποτελούν μια ελάχιστη συμβολή προς το κομμάτι της κοινωνίας που αναζητά ένα καινούργιο όραμα για αυτόν το κόσμο, κομμάτι με το οποίο είμαι αλληλέγγυος.